Miesiąc: Listopad 2020

Polish Financial Ombudsman’s International e-Conference Financial Markets and Consumer Protection

przez

The First International Conference on the Financial markets and consumer protection was organized by the Financial Ombudsman’s Office in collaboration with the Scientific Advisory Committee (SAC) to the Financial Ombudsman.

Many leading representatives from the most prominent academic centers took part in the online event. In addition to renowned Polish specialists from Jagiellonian University, Łódź University or Warsaw School of Economics, international participants from Hungary, Croatia, Slovenia and the North Macedonia also attended the meeting.

Video recording – I part of conference

Video recording – II part of conference

Conference programme

The Conference was not only an important opportunity to discuss together the current challenges to the consumer protection on the financial markets, but it was also a great chance to deliberate on the future economic crisis, as well as on the necessity of raising financial awareness and the quality of financial education in the midst of global crisis.

The forum was opened by the Polish Financial Ombudsman – Professor Mariusz Golecki – who highlighted that due to the pandemic the Conference had to be held entirely online. Despite this obstacle, however, many prominent experts were successfully gathered together to consult and exchange information, methods and views on the consumer protection and raising financial awareness, which is particularly relevant in the times that we live in.

Session I: Consumer at the Financial Market

After the Conference inauguration, the SAC Vice-President, Professor Piotr Tereszkiewicz welcomed the participants on behalf of the SAC President, Professor Grażyna Borys. The first session titled Consumer at the Financial Marker was led by its chairman, Professor Mátyás Bencze from University of Debrecen.

The first speaker was Professor Leonid Nakov from the ss. Cyril and Methodius University in Skopje. In his speech titled Managing Sustainable Financial Awareness and Inclusion of Consumers at Financial Market, he highlighted that financial awareness inevitably possesses a sustainability dimension and economic, social and environmental aspects have to be taken into account. He added that the national customer concepts of financial inclusion should be aimed at increasing the public financial trust and respect – which is crucial for entities as well as individuals at financial markets.

The use of new technologies by the insurance brokers – liability related issues

Next speakers, Professor Piotr Tereszkiewicz and Dr. Katarzyna Południak-Gierz from Jagiellonian University presented their joined paper on the use of new technologies by the insurance brokers in light of liability related issues. They pointed out that the personalization of potential clients causes a variety of issues, giving rise to concerns on different levels (including the risk of discrimination, increased information asymmetry and undue influence on the decision-making autonomy of the customer). Speakers posed an imperative question: who should bear the negative consequences related to the conclusion of an ill-suited insurance contract. In addition, they highlighted the multitude of difficulties pertaining to those issues that might emerge in the future due to new technologies.

Financial ombudsman institutions in different customer protection systems

Prof. Jernej Černič from the New University Ljubljana gave a presentation on the Role of Financial Ombudsman Institutions in Business and Human Rights, and the process of introduction of these institutions in different countries over the last decades. He spoke about advantages and disadvantages of different national models and the role of the Financial Ombudsman in the process of strengthening the business and human rights. He pointed out that the Polish Financial Institution is a remarkable example of such institution and this good practice should be translated in other national contexts. 

Mortgage loans denominated in foreign currency in Europe

Professor Tereszkiewicz prof the Jagiellonian University yet again took the stand to discuss the Foreign Currency Mortgage Loans in Europe – (Preliminary) Assessment. He discussed the share of foreign currency loans in the loan portfolio in different countries. In particular, he emphasized the ever-developing situation in Austria, Slovenia and Hungary, also in the context of the EU law and the newest case-law.

The Croatian case law and legislation in the context of denominated loans was broadly reviewed by Professor Miscenic from University of Rijeka. In her paper titled Violation of the Consumer Acquis in Croatian Swiss Loans Case Law and Practice, Prof. Miscenic discussed Croatian case law, which confirms that a number of consumer credit contracts were concluded by use of unfair commercial practices and in violation of consumer aquis. It was pointed out that the legal certainty and the moral hazard is often neglected in many court cases, also at the EU level.

Milestones in the area of consumer protection – Court of Justice of the EU jurisprudence

Dr Franciszek Strzyczkowski from Łódź University continued the topic of denominated loans in his paper Selected Adjudication of the Court of Justice of the European Union as Jurisprudence Milestones in the Area of Consumer Protection Law. He presented an overview of the Court of Justice of the EU jurisprudence in the context of currency mortgage loans. Among other things, Dr. Strzyczkowski pointed out to the case C-618/10 Banco Español de Crédito v Joaquin Calderón Camino, which states that national courts are required to assess on their own motion whether a contractual term falling within the scope of Directive 93/13 is unfair, compensating in this way for the imbalance which exists between the consumer and the seller or supplier. In addition, the Dziubak case was assessed, which sets forth that the Directive must be interpreted as precluding gaps in a contract after removal of the unfair terms from being filled solely on the basis of national provisions of a general nature which provide that the effects expressed are to be supplemented by the effects arising from the principle of equity or from established customs, which are neither supplementary provisions nor applicable where the parties to the contract so agree.

Session II: Financial Market and Financial Awareness

The second session on was led by Professor Tereszkiewicz and it concerned topics regarding raising financial awareness among citizens as well as consumer protection on the financial markets.

The first speaker was Professor Grażyna Borys from Zielonogórski University (who is also the President of the Scientific Advisory Committee to the Financial Ombudsman) with a presentation: Comparative analysis of national financial education strategies among Visegrad Group. Professor Borys gave a comprehensive overview of three out of four members of the Visegrad Group. As she emphasized, Slovakia introduced such national strategy as early as in 2008. In Czechia the strategy was implemented in 2010, whereas in Hungary – in 2017. The speaker emphasized that there is a pressing need to implement the financial education strategy in Poland, highlighting the importance of Financial Ombudsman institution in this process.

Professor Mariona Lemonnier from the University of Warmia and Mazury in Olsztyn, presented a paper on the Consumer Protection in the French financial market and introduced the virtual audience to the particularities of the consumer protection under French law. It was additionally pointed out that the size of the foreign currency loan denominated in swiss currency is relatively small there (about 4500-5000 loans grated nationwide). Nevertheless, it still is a stimulating topic that raises a lot of controversies there. It is particularly interesting to note that foreign currency loans in France were concluded almost exclusively for apartments for rent.

The last panellist was Barbara Flaszczyńska from the University of Economics in Cracow. She presented interesting results of her research in the presentation titled Consumer protection and bank reputation risk in light of the Financial Ombudsman and the Office of Competition and Consumer Protection. According to the researcher, both institutions contribute to raising reputational risk of banks in Poland. In particular, the Financial Ombudsman’s reports on complaints and disputes have shown to raise banks’ reputational risk.

Session III: Financial Education and Awareness

The last panel on Education and Financial Awareness – challenges for the contemporary financial markets was led by Professor Lemonnier and it pertained to the most prevalent issues: financial competences, especially during the pandemic.

Professor Małgorzata Serwach from Łódź Univeristy talked about the COVID-19 and liability of medical facilities and liability of insurance companies. It was stressed that the liability of medical facilities as well as insurance companies is extremely complex in light of the pandemic. The paper touched upon the latest coronavirus legislation and the new perspectives on the liability of different actors.  Professor concluded that, as the pandemic is ever-changing, the legislation seems unable to keep up with these rapid alterations.

The second speaker, Dr. Ewa Cichowicz from Warsaw School of Economics presented an overview on Household approached to the use of new technologies in education. She presented results of a research that interviewed 500 people from all over Poland. The study found out that the level of innovation in financial education dependent on the frequency of using financial knowledge in everyday life. In addition, respondents with a higher level of education chose innovative educational tools more often. What is more, as Dr. Cichowicz emphasized, the level of parental financial education determined the children’s abilities in managing personal finances.

Dr. Łukasz Kurowski, who also represented Warsaw School of Economics, gave a speech on Over-indebtedness of households during the coronavirus pandemic: the role of financial competences and debt management. The researcher pointed out that the pandemic crisis revealed the pressing need for effective management of household budgets. During his presentation, he confirmed that people with higher financial skills are less likely to be over-indebted. Interestingly, the study demonstrated that respondents who have experience with consumer loans are more likely to experience problems with debt repayment than people with experience in mortgage loans. In addition, Dr. Kurowski is actively committed to improving the financial awareness himself – he has a YouTube channel where he discusses financial education (linked here).

The Conference was concluded by Professor Tomasz Bekrycht, the Director at the Education and Communications Department at the Financial Ombudsman’s Office, who was also responsible for the substantive preparation of the entire Conference. On behalf of Professor Mariusz Golecki, the Polish Financial Ombudsman, the Director expressed hope that the fruitful discussions that took place during the event, will eventually lead to strengthening the consumer protection on the financial markets in the post-pandemic crisis. Moreover, it was announced that the Conference papers will be soon published as articles.

Międzynarodowa e-konferencja Rzecznika Finansowego “Financial Markets and Consumer Protection”

przez

Rynki finansowe a ochrona konsumenta, to hasło przewodnie I Międzynarodowej Konferencji naukowej zorganizowanej przez Biuro Rzecznika Finansowego we współpracy z Doradczym Komitetem Naukowym (DKN), działającym przy Rzeczniku Finansowym.

Nagranie – część I konferencji

Nagranie – część II konferencji

Program Konferencji

W konferencji udział wzięli czołowi przedstawiciele czołowych europejskich ośrodków akademickich. Obok rodzimych specjalistów z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Łódzkiego czy Szkoły Wyższej Handlowej w Warszawie, wśród prelegentów znaleźli się też m.in. naukowcy z Węgier, Chorwacji, Słowenii oraz Macedonii Północnej.

Konferencja była nie tylko okazją do omówienia bieżących problemów związanych z ochroną konsumentów na rynku finansowym w świetle sytuacji gospodarczej spowodowanej pandemią, ale też szansą na przedyskutowanie możliwości podnoszenia świadomości finansowej społeczeństw oraz poziomu kompetencji finansowej w warunkach globalnego kryzysu.

Konferencję otworzył dr hab. Mariusz Golecki, Rzecznik Finansowy, który podkreślił, że z uwagi na obecną sytuację pandemiczną, Konferencja musiała zostać przeniesiona w całości do świata online. Pomimo tej przeszkody, udało się zebrać wybitnych specjalistów w jednym – chociaż wirtualnym – miejscu, w celu wymiany informacji, sposobów oraz poglądów na ochronę praw konsumentów i na podnoszenie umiejętności finansowych, co w kryzysie, który obecnie wszyscy przechodzimy, jest tym bardziej naglące.

Panel I: Konsument na rynku finansowym

Po uroczystym otwarciu spotkania przez Rzecznika Finansowego, wszystkich gości w imieniu Przewodniczącej DKN dr hab. Grażyny Borys oraz w swoim przywitał dr hab. Piotr Tereszkiewicz, prof. UJ, Wiceprzewodniczący DKN.

I panel konferencji zatytułowany Consumer at the Financial Market prowadził prof. Mátyás Bencze, na stałe związany z Uniwersytetem w Debreczynie. Tematem przewodnim tej części był konsument na rynku finansowym.

Jako pierwszy w tej sesji wystąpił prof. Leonid Nakov z Uniwersytetu Świętych Cyryla i Metodego w Skopje. W swoim referacie Managing Sustainable Financial Awarness and Inclusion of Consumers at Financial Markets (prezentacja pod linkiem) podkreślił, że w świetle przedstawionych analiz, należy wysnuć wniosek, że narodowe strategie podnoszenia świadomości finansowej powinny uwzględniać aspekt zrównoważonego rozwoju, tzn. brać pod uwagę aspekty gospodarcze, społeczne i środowiskowe. Ma to na celu zabezpieczenie interesów podmiotów rynku finansowego oraz należytą integrację konsumentów na rynku finansowym. Ponadto, jak wyjaśniał prof. Nakov, narodowe strategie nakierowane na ochronę konsumentów powinny nade wszystko zmierzać do budowania wzajemnego szacunku i zaufania na rynku finansowym.

Wykorzystanie nowych technologii przez brokerów ubezpieczeniowych a kwestia odpowiedzialności

W kolejnej części konferencji dr hab. Piotr Tereszkiewicz, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz dr Katarzyna Południak-Gierz z UJ, w referacie zatytułowanym The Use of the New Technologies by the Insurance Brokers Liability Related Issues (prezentacja pod linkiem) przybliżyli słuchaczom tematykę dotyczącą nowinek technologicznych w branży ubezpieczeniowej. Przede wszystkim, zwrócili uwagę na możliwość personalizacji potencjalnych klientów i późniejsze dostosowanie treści umowy ubezpieczenia do każdej osoby. Może to, zdaniem prelegentów, generować różnorakie problemy, na wielu poziomach, m.in. ryzyko dyskryminacji, asymetrii informacyjnej, nadmierny wpływ na samodzielność decyzyjną konsumenta. Prelegenci zwrócili uwagę na liczne wątpliwości, które może spowodować proces personalizacji, tak jak np. kwestia odpowiedzialności związanej z zawarciem źle dopasowanej umowy ubezpieczenia.

Rzecznicy Finansowi w światowych systemach ochrony klienta rynków finansowych

Prof. Jernej Černič z Uniwersytetu w Lublanie w referacie The Role of Financial Ombudsman Institutions in Business and Human Rights omówił proces tworzenia się instytucji rzecznika finansowego w ostatnich dziesięcioleciach w różnych krajach. Podkreślił rolę tej instytucji w zwiększaniu dostępu do instytucji finansowych, a w konsekwencji, do środków prawnych – zarówno w biznesie, jak i w sferze praw człowieka. W rezultacie, instytucja rzecznika finansowego, zdaniem profesora, pełni ważną rolę w skutecznym dostępie do wymiaru sprawiedliwości, w zgodzie z treścią dokumentu ramowego ONZ dotyczącego biznesu i praw człowieka. Jak podkreślił prelegent, polska instytucja Rzecznika Finansowego, w sposób szczególny łączy zalety wszystkich pozostałych modeli na świecie.

Kredyty hipoteczne w obcych walutach w Europie

W tej części raz jeszcze głos zabrał dr hab. Piotr Tereszkiewicz, prof. UJ. W referacie Foreign Currency Mortgage Loans in Europe – (Preliminary) Assessment omówił udział kredytów walutowych w portfelu kredytowym poszczególnych krajów. W sposób szczególny podkreślił nieustannie rozwijającą się sytuację w Austrii, Słowenii oraz na Węgrzech, również w kontekście prawa unijnego oraz najnowszego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

O wprowadzeniu nadzwyczajnych zmian legislacyjnych w Chorwacji dotyczących modelu konwersji kredytów we frankach szwajcarskich na kredyty denominowane lub indeksowane, mówiła prof. Emiliia Miscenic z Uniwersytetu w Rijece. W referacie zatytułowanym Violation of the Consumer Acquis in Croatian Swiss Loans Case Law and Practice (prezentacja pod linkiem) omówiła skomplikowane orzecznictwo chorwackich sądów i trybunałów, które wielokrotnie odnosiły się do tej kwestii na przestrzeni ostatnich lat. Między innymi, sądy podnosiły, że warunki umów dotyczących kredytów konsumenckich we frankach były niezrozumiałe dla klientów, gdyż banki w sposób nierzetelny udzielały niezbędnych wyjaśnień.

Przełom w ochronie praw konsumenta na przykładzie orzecznictwa TSUE

Dr Franciszek Strzyczkowski z Uniwersytetu Łódzkiego w wystąpieniu zatytułowanym Selected Adjudication of the Court of Justice of the European Union as Jurisprudence Milestones in the Area of Consumer Protection Law (prezentacja pod linkiem) kontynuował kwestię ochrony praw konsumenta w kontekście prawa Unii Europejskiej. Na podstawie wybranego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazał najważniejsze orzeczenia dla konsumentów oraz tzw. frankowiczów. Między innymi, prelegent omówił sprawy takie jak Sprawa C-618/10 Banco Español de Crédito v Joaquin Calderón Camino, z której wynika, że sąd krajowy jest zobowiązany z urzędu do zbadania, czy dane warunki umowne mają charakter nieuczciwy dla konsumenta. Ponadto, została szeroko omówiona sprawa Kamila i Justyny Dziubaków v Raiffeisen Bank International AG, w świetle której, opierając się na prawie unijnym, a zwłaszcza na Dyrektywie 93/13, nie można wypełnić luk w umowie powstałych po usunięciu z niej nieuczciwych postanowień przepisami krajowymi o charakterze ogólnym. Przewidują one, że skutki wyrażone w treści czynności prawnej są uzupełniane w szczególności zasadami słuszności lub ustalonymi zwyczajami. TSUE dopuszcza wykorzystanie przez sąd krajowy jedynie przepisu dyspozytywnego prawa krajowego, albo przepisu mającego zastosowanie o ile strony wyrażą na to zgodę – jak podkreślił dr. Strzyczkowski.

Panel II: Rynek finansowy a wiedza finansowa

Druga sesja zatytułowana Rynek finansowy a wiedza finansowa, której moderatorem został dr hab. Tereszkiewicz, prof. UJ, została poświęcona poziomu wiedzy finansowej w społeczeństwach oraz ochronie konsumenta na rynku finansowym.

Panel otworzyła dr hab. Grażyna Borys, prof. Uniwersytetu Zielonogórskiego (Przewodnicząca Doradczego Komitetu Naukowego przy Rzeczniku Finansowym), referatem zatytułowanym Analiza porównawcza narodowych strategii edukacji finansowej państw Grupy Wyszehradzkiej, która zaprezentowała analizę porównawczą narodowych strategii edukacji finansowej trzech z czterech państw grupy Wyszehradzkiej. Profesor Borys podkreśliła między innymi, że na Słowacji strategia finansowa została przyjęta już w 2008 r., w Czechach – w 2010 r., a na Węgrzech – w 2017 r. Prelegentka zwróciła uwagę na konieczność implementacji strategii edukacji finansowej w Polsce, podkreślając szczególną rolę i znaczenie w tym procesie Rzecznika Finansowego.

Dr hab. Mariola Lemonnier, prof. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, w referacie Ochrona konsumentów na francuskim rynku finansowym przybliżyła wirtualnym słuchaczom specyfikę ochrony konsumenta w prawie francuskim. Zwróciła uwagę, że rozmiar problemu związanego z kredytem walutowym denominowanym we frankach jest znacznie mniejszy we Francji – było to jedynie ok. 4,5-5 tys. udzielonych kredytów w całym kraju. Mimo to, sprawa ta budzi nad Sekwaną wiele emocji. Co ciekawe, kredyty walutowe we frankach szwajcarskich we Francji były zawierane przede wszystkim na mieszkania pod wynajem.

Na zakończenie drugiego panelu głos zabrała mgr. Barbara Flaszczyńska z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Zaprezentowała niezwykle ciekawe wyniki swoich badań dotyczących roli Rzecznika Finansowego w wystąpieniu zatytułowanym Ochrona konsumenta a ryzyko reputacji banków na przykładzie działań instytucji Rzecznika Finansowego i UOKiK (prezentacja pod linkiem). Jak podkreśliła, efekty działań instytucji są istotnymi determinantami poziomu ryzyka reputacyjnego banków w Polsce. Efekty działalności Rzecznika w postaci raportów dotyczących poziomu reklamacyjności i sporów sądowych stanowią w ocenie konsumentów ważna determinantę ryzyka reputacyjnego banków.

Panel III: Edukacja i świadomość finansowa obywateli

Ostatni z paneli Edukacja i świadomość finansowa – wyzwania dla współczesnych rynków finansowych, którego moderatorką została dr hab. Lemonnier, prof. UWM, dotyczył kwestii najbardziej aktualnych, bo związanych z pandemią oraz kompetencją finansową – tak istotną w warunkach kryzysu.
Jako pierwsza zabrała głos dr hab. Małgorzata Serwach, profesor Uniwersytetu Łódzkiego. W referacie COVID-19 a odpowiedzialność placówek medycznych oraz ich ubezpieczycieli OC zwróciła uwagę na odpowiedzialność placówek medycznych i ubezpieczycieli OC w kontekście nowych zagrożeń spowodowanych COVID-19. Omówiła również najnowsze zmiany w ramach przepisów wykonawczych oraz nowe perspektywy dotyczące medycznej odpowiedzialności cywilnej w związku z koronawirusem. Podkreśliła, że dodatkową trudnością jest fakt, że nieustannie zmienia się też sama sytuacja epidemiczna, natomiast prawo nie potrafi nadążyć za tymi szybkimi zmianami.

Jako druga głos zabrała dr Ewa Cichowicz z SGH, która w referacie Podejście gospodarstw domowych do wykorzystania nowych technologii w edukacji omówiła determinanty, łączące świadomość i wiedzę finansową z otwartością na wykorzystywanie nowoczesnych technologii do celów edukacji finansowej. Przedstawiła wyniki badań przeprowadzonych na 500 obywatelach z całej Polski. W świetle tych badań ustalono, że preferowany przez respondentów poziom innowacyjności w edukacji finansowej zależał od intensywności wykorzystania wiedzy finansowej w życiu codziennym. Respondenci z wyższym poziomem wykształcenia częściej wybierali innowacyjne narzędzia edukacyjne. Ponadto, jak podkreśliła, poziom wykształcenia i aktywność rodziców w zarządzaniu finansami gospodarstwa domowego determinowały, czy i w jaki sposób edukują swoje dzieci w zakresie zarządzania finansami osobistymi.

Ostatnim wystąpieniem tej sesji był referat Nadmierne zadłużenie gospodarstw domowych w czasie pandemii koronawirusa: rola umiejętności finansowych oraz zarządzania długiem
dra Łukasza Kurowskiego z SGH, który zwrócił uwagę na to, że kryzys zdrowotny i epidemiologiczny unaocznił potrzebę efektywnego zarządzania budżetem gospodarstwa domowego. Podczas swojego wystąpienia potwierdził, że osoby z większymi umiejętnościami finansowymi są mniej narażone na nadmierne zadłużenie. W czasie kryzysu zdrowotnego spowodowanego pandemią, osoby z lepszymi umiejętnościami zarządzania długiem są mniej narażone na nadmierne zadłużenie. Podkreśli też, że ważny okazał się rodzaj doświadczenia kredytowego. Jak wskazywał, respondenci, którzy mają doświadczenie z kredytami konsumpcyjnymi są bardziej narażeni na problemy ze spłatą zadłużenia, niż osoby z doświadczeniami związanymi z kredytami hipotecznymi. Dr Kurowski czynnie przykłada się do podnoszenia umiejętności finansowych prowadząc kanał na YouTube – zachęcamy do odwiedzin tutaj.

Konferencję zakończył dr hab. Tomasz Bekrycht, prof. UŁ, Dyrektor Wydziału Edukacji i Komunikacji, w zastępstwie Rzecznika Finansowego, wyrażając nadzieję, że dzięki przedstawionym prezentacjom i wynikom badań, wdrożone zostaną postulaty, które realnie przyczynią się do wzmocnienia ochrony praw konsumenta na rynku finansowym w sytuacji post-pandemicznego kryzysu, jak i do podniesienia kompetencji finansowych – wśród dorosłych i młodzieży. Ponadto, w imieniu Rzecznika Finansowego, zapowiedział, że wyniki zaprezentowanych prezentacji zostaną wkrótce wydane w formie artykułów naukowych.

Odpowiedzialnym za merytoryczne przygotowanie tego naukowego wydarzenia był dr hab. Tomasz Bekrycht, prof. UŁ, Dyrektor Wydziału Edukacji i Komunikacji w Biurze Rzecznika Finansowego, który również czuwał nad przebiegiem Konferencji.

Read the english version of this information – click here

Dzień Otwarty Notariatu 2020 z ekspertami Biura Rzecznika Finansowego

przez

Pilnuj swoich spraw. Chroń majątek. Porozmawiaj o tym z notariuszem – to temat przewodni 11. edycji Dnia Otwartego Notariatu. W sobotę 28 listopada br. w godzinach 10-16 notariusze i eksperci Biura Rzecznika Finansowego będą udzielać bezpłatnych informacji prawnych pozwalających lepiej chronić majątek.

Dzień Otwarty Notariatu to akcja realizowana już po raz 11. przez Krajową Radę Notarialną i rady izb notarialnych mająca na celu podnoszenie świadomości prawnej obywateli poprzez informowanie o rodzajach umów i czynnościach notarialnych, które będą odpowiednie dla realizacji zakładanych celów, jak również o konsekwencjach podjętych decyzji.

Jak zawsze informacje prawne udzielane przez notariuszy w czasie Dnia Otwartego Notariatu dotykają ważnych spraw związanych z ochroną majątku i bezpieczeństwem obrotu prawnego. Warto skorzystać z okazji i zapytać notariusza, jak bezpiecznie zawrzeć umowę najmu, jak podzielić majątek spadkowy, dokonać podziału majątku przed rozwodem i po rozwodzie, jak prawidłowo sporządzić testament, odrzucić spadek czy zrzec się dziedziczenia. Rejenci doradzą również, jak ustrzec się przed złymi pożyczkami oraz nie dać się oszukać przy umowach przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie.

Powszechnie notariusz kojarzy się ze sprawami spadkowymi oraz nieruchomościami, tymczasem w kancelarii notarialnej można załatwić także sprawy ważne z punktu widzenia przedsiębiorców, takie jak m.in. zabezpieczenie roszczeń, zawarcie ugody czy powołanie zarządcy sukcesyjnego. Mało kto wie, że wielu czynności prawnych można dokonać alternatywnie przed sądem i w kancelarii notarialnej (np. sprawy związane z dziedziczeniem czy umowy alimentacyjne), tym samym oszczędzając czas i pieniądze. Przykładowo potwierdzenie praw do spadku u notariusza (poświadczenie dziedziczenia) trwa ok. 2 godzin a nie, jak w sądzie, kilka miesięcy. Na temat wszystkich czynności notarialnych – na kilka różnych sposobów – będzie można porozmawiać z rejentem w ostatnią sobotę listopada.

Dyżury ekspertów Biura Rzecznika Finansowego

W tym roku notariuszom będą towarzyszyć eksperci z biura Rzecznika Finansowego, którzy mailowo i na czacie poinformują, na co należy zwrócić uwagę przy podpisywaniu umowy kredytu, także hipotecznego, oraz zawieraniu umowy pożyczki. Tzw. nieautoryzowane transakcje to coraz większy problem klientów banków w Polsce – warto wiedzieć, co zrobić, gdy z naszego konta znikną pieniądze, a nam nic nie wiadomo o realizowanych przez nas transakcjach. Rzecznik Finansowy jest partnerem merytorycznym tegorocznej edycji Dnia Otwartego Notariatu. W jaki sposób możesz porozmawiać z notariuszem?

W trosce o zdrowie i bezpieczeństwo wszystkich uczestników 11. edycji DON-u organizatorzy zrezygnowali z dotychczasowej formuły stacjonarnych spotkań. W tym roku informację prawną będzie można uzyskać na kilka sposobów:

• w indywidualnych rozmowach prowadzonych telefonicznie Białystok i okolice: 85 688 13 10 Gdańsk i okolice: 58 727 30 41

Katowice i okolice: 32 205 05 08

Kraków i okolice: 12 442 95 07

Lublin i okolice: 81 532 80 46

Łódź i okolice: 42 620 09 05

Poznań i okolice: 61 669 83 20

Rzeszów i okolice: 17 283 22 50

Szczecin i okolice: 91 443 55 81

Warszawa i okolice: 22 100 90 03

Wrocław i okolice: 71 738 17 23

Eksperci Biura Rzecznika będą dyżurowali pod adresem mailowym  pytanie@porozmawiajznotariuszem.pl

Kolejne umowy w „Mapie klauzul” Rzecznika Finansowego

przez

Rzecznik Finansowy zaktualizował „Mapę klauzul”, czyli zestawienie postanowień niedozwolonych stosowanych przez banki w umowach kredytów „walutowych”. To efekt kolejnych zgłoszeń klientów, którzy do tej pory nie podjęli żadnych działań związanych z ze swoją umową kredytową.

Link do „Mapy klauzul”

– Po publikacji „Mapy klauzul” na początku listopada otrzymaliśmy sygnały od klientów, którzy nie znaleźli w naszym zestawieniu fragmentów umów które zwarli. Zgłaszali oni takie zapotrzebowanie na naszym profilu na Facebooku oraz w ramach porad telefonicznych i e-mailowych. Odpowiadając na nie, uzupełniliśmy nasze zestawienie o dwie umowy – mówi dr hab. Mariusz Jerzy Golecki, Rzecznik Finansowy.

Eksperci Rzecznika zweryfikowali umowy Getin Noble Bank z 2008 r. oraz PKO BP S.A. Własny Kąt z 2008 r. W obu wypadkach zidentyfikowali niedozwolone klauzule. W zależności od ich rodzaju możliwe jest skierowanie przez klientów  dwóch typów roszczeń: unieważnienia umowy lub zwrotu rat nadpłaconych w wyniku ich stosowania.

– Osoby, które do tej pory nie podjęły żadnych działań w związku z posiadaną umową zachęcam do przejrzenia „Mapy klauzul”. Jeśli nie znajdą „swojej” umowy w tym zestawieniu, mogą ją nam przysłać. Przenalizujemy ją i zaktualizujemy nasze zestawienie – deklaruje Mariusz Golecki.

Przypomina, że w indywidualnych sprawach eksperci Rzecznika Finansowego mogą analizować umowy i podejmować działania tylko na rzecz tych osób, które wysłały reklamację do banku i otrzymały negatywną odpowiedź lub nie otrzymały jej w ogóle.

– To oznacza, że jeśli ktoś zgłosi się do nas z umową, której nie ma w „Mapie klauzul” to w uzasadnionych przypadkach dołączymy ją do zestawienia. Nie możemy jednak podjąć np. postępowania interwencyjnego czy polubownego w danej sprawie. Zgodnie z przepisami warunkiem ich rozpoczęcia jest odrzucenie przez instytucję finansową reklamacji złożonej przez klienta –  wyjaśnia Mariusz Golecki.

Przypomina też, że umowy, poddawane są także analizie w sytuacji jeśli ktoś zdecydował się na proces sądowy z bankiem i wnioskuje do Rzecznika Finansowego o wydanie tzw. istotnego poglądu w sprawie. Więcej o tym, kiedy Rzecznik Finansowy analizuje umowy klientów pod poniższym linkiem.

Rzecznik Finansowy ostrzega przed oszustwem „na pracodawcę”

przez

Metoda „na pracodawcę” polega na wyłudzeniu danych logowania do mobilnych kanałów dostępu do bankowości internetowej, pod pretekstem atrakcyjnej oferty pracy. Dlatego Rzecznik Finansowy ostrzega: nigdy, nikomu i pod żadnym pozorem nie podawaj swoich danych logowania do konta bankowego.

Blisko 40 tysięcy złotych stracił klient Rzecznika Finansowego w wyniku przestępstwa metodą „na pracodawcę”. Zmamiony obietnicą zatrudnienia w charakterze zawodowego kierowcy, udostępnił „przyszłemu pracodawcy” dane logowania do mobilnego kanału dostępu do własnego konta bankowego. A przyszły pracodawca okazał się być wyrafinowanym przestępcą, który metodycznie zdobywał zaufanie poszkodowanego. Teraz szuka go policja w całym kraju.

Pan Michał (imię zmienione) szukał pracy od kilku miesięcy. O pracę rozpytywał znajomych, w internecie przeglądał ogłoszenia. Jego sytuacja finansowa była coraz trudniejsza. Miesięczne obroty na koncie bankowym nie przekraczały 500 złotych. A jednak przestępcy, który podszył się pod pana Michała i wyłudził dostęp do konta, udało się zaciągnąć „kredyt na klik” w Banku PKO BP na ponad 28 tysięcy. Kolejne tysiące przestępca wyłudził z firm oferujących szybkie pożyczki.

Jak to możliwe, że dane logowania do konta bankowego trafiły do przestępcy? Pan Michał był zdesperowany. Wielomiesięczne poszukiwania pracy nie przynosiły skutku. Pewnego dnia, w połowie listopada 2019 roku na portalu OLX znalazł wreszcie ogłoszenie, o które mu chodziło. Praca zawodowego kierowcy, 4 tysiące na rękę, cykl szkoleń, służbowy samochód, laptop, komórka. Wspólne z domniemanym pracodawcą zainteresowania motoryzacją. To pasja, którą obaj omawiali godzinami, kochali samochody. Zdążyli się zaprzyjaźnić jeszcze przed podpisaniem umowy o pracę.

Sprawy jednak trzeba było wreszcie formalizować. Przyszły pracodawca zaproponował nietypową formę rozliczania paliwa – poprzez konto bankowe pracownika. Aplikację bankową zainstalował na telefonie, który już za dwa dni miał być służbową komórką pana Michała. Wymusił od niego podanie loginu i hasła do prywatnego konta oraz zmianę numeru telefonu w banku, by móc potwierdzać transakcje z telefonu służbowego. By rozwiać wątpliwości pana Michała, poprosił go o wcześniejsze wypłacenie wszystkich środków z tego konta. – Na koncie zero złotych, co złego może się zdarzyć? – pomyślał pan Michał.

Już następnego dnia kontakt między miłośnikami motoryzacji urwał się. „Przyszły pracodawca” zaciągnął szybki kredyt w banku na ponad 28 tysięcy złotych, od kolejnych trzech instytucji pożyczkowych, podszywając się pod pana Michała, otrzymał blisko 10 tysięcy złotych. Nie udało zaciągnąć się tylko jednego kredytu – na kolejne 15 tysięcy złotych. Oszust wypłacił pieniądze i zniknął. Szuka go policja. Pan Michał został bez pracy, za to z kilkudziesięciotysięcznym długiem. Do banku zwrócił się z reklamacją, która została odrzucona. Teraz musi spłacać niezaciągnięte przez siebie zobowiązania. Nie zgadza się z argumentami banku, dlatego zwrócił się o pomoc do Rzecznika Finansowego.

– Przestępcy nie ograniczają się już do wyłudzania środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym klienta – mówi dr hab. Mariusz Golecki, Rzecznik Finansowy. – Coraz częściej wykorzystują wyłudzone dane do zaciągania kredytów i pożyczek w imieniu osób pokrzywdzonych.

Rzecznik Finansowy podkreśla: – Niezależnie od okoliczności należy bezwzględnie chronić dostępu do bankowości internetowej przed niepowołaną ingerencją osób trzecich. Pod żadnym pozorem nie należy nikomu ujawniać haseł do bankowości internetowej. Brak środków na rachunku nie zabezpiecza nas przed przestępstwem, bowiem przestępcy mogą zaciągać na naszą szkodę zobowiązania, często na bardzo wysokie kwoty.

Mariusz Golecki zwraca również uwagę na obowiązki banków w zakresie zapobiegania tego rodzaju przestępstwom. W ocenie Rzecznika Finansowego stosowanie przez banki uproszczonej procedury przyznania kredytu, tzw. „kredytów na klik”, może budzić wątpliwości z punktu widzenia zapewnienia bezpieczeństwa klientów.

– Stosowanie tego mechanizmu powoduje, że przestępcy po przejęciu kontroli nad dostępem do konta ofiary wykorzystują wszelkie dostępne możliwości uzyskania środków pieniężnych z rażącym pokrzywdzeniem klienta banku – zauważa Mariusz Golecki.

Rzecznik Finansowy podkreśla przy tym, że banki powinny każdorazowo precyzyjnie określać w umowach z klientami sposób składania oświadczenia woli w związku z zawarciem umowy kredytu lub pożyczki z wykorzystaniem kanałów bankowości internetowej.

– Za niedopuszczalne uznać należy stosowanie, na zasadzie analogii, zasad składania oświadczeń woli przewidzianych umową dla innych usług bankowych, w szczególności usług płatniczych związanych z prowadzeniem rachunku bankowego. Czynności bankowe polegające na udzielaniu pożyczek i kredytów są całkowicie odrębne od czynności bankowych polegających na prowadzeniu rachunków bankowych, w związku z czym ustalone zasady składania oświadczeń woli w związku z prowadzeniem rachunku bankowego nie mogą być automatycznie stosowane do zawarcia umowy kredytu – podkreśla Rzecznik Finansowy.

Pan Michał spłaca nie swoje kredyty. Oszusta szuka policja.

Rzecznik Finansowy przystępuje do postępowania w sprawie Idea Banku

przez

Jeden sms wystarczył, by klient banku został wrobiony w inwestycję w obligacje GetBack, na której stracił 50 tysięcy złotych, mnóstwo czasu i nerwów. Dziś – przy wsparciu Rzecznika Finansowego – domaga się w sądzie od Idea Banku zwrotu wpłaconej kwoty i odszkodowania.

– Zdecydowałem o przystąpieniu do wytoczonej przez klienta cywilnej sprawy sądowej. Uważam, że ze strony banku doszło do zastosowania nieuczciwych praktyk rynkowych, wprowadzających klienta w błąd oraz zakazanej praktyki missellingu w trakcie proponowania nabycia i oferowania obligacji korporacyjnych – tłumaczy dr hab. Mariusz Jerzy Golecki, Rzecznik Finansowy.

Zdaniem Rzecznika Finansowego bank zaoferował klientowi nieodpowiednią usługę finansową, wątpliwości budzi też sam sposób sprzedaży, z naruszeniem dobrych obyczajów i wymaganych standardów ochrony interesu klienta.

Klient, który wytoczył powództwo miał konto w Idea Banku. Na nim bieżące środki i oszczędności na lokatach. Klient przez lata współpracy z bankiem decydował się tylko na produkty finansowe zapewaniające ochronę jego kapitału. Tymczasem otrzymał od banku wiadomość SMS o następującej treści:

„W ofercie Banku dostępne jest rozwiązanie obligacyjne ze stałym, gwarantowanymoprocentowaniem 5,5 % w skali roku na okres dwóch lat, z możliwością̨ wyjścia po upływie 12 miesięcy bez opłat i z zachowaniem wypracowanych odsetek” – tak brzmiał sms od banku.

W dalszej korespondencji klient był namawiany do zerwania posiadanych lokat i zainwestowania pieniędzy w obligacje. Pracownicy banku nalegali, by decyzję podjąć do końca dnia, bo po północy oferta miała już być nieaktualna. W trakcie spotkania przedstawiciel banku nie przedstawił do akceptacji formularza zapisu na obligacje i nie zapoznał z jego treścią klienta, następnie jak się okazało formularz ten został wysłany z adresu IP przypisanego do banku w czasie, gdy klient był w pracy, bez jego wiedzy i zgody.

Przedstawiciel banku przedstawiał ustnie i w formie elektronicznej rekomendacje nabycia „rozwiązania obligacyjnego” jako produktu bezpiecznego. Takie zachowanie przedstawiciela banku może być potraktowane jako doradztwo inwestycyjne, które było świadczone bez wymaganego zezwolenia. Warto podkreślić, że robił to jeszcze pod koniec marca 2018 r. W tym czasie bank jako profesjonalista powinien znać kondycję podmiotu, którego obligacje oferuje. Przypomnijmy, że 17 kwietnia 2018 r. zawieszono notowania GetBack na warszawskim parkiecie.

– W sprawie sąd musi odpowiedzieć na fundamentalne pytanie, czy bank, będący instytucją zaufania publicznego, odpowiada względem konsumentów za bezpieczeństwo oferowanych produktów finansowych. Podczas procesu sprzedaży obligacji na klienta wywierana była presja czasowa. W związku z tym nie miał czasu na zaznajomienie się z informacjami dotyczącymi produktu ani z warunkami emisji obligacji. Zaniechano przeprowadzenia dokładnej analizy potrzeb klienta i jego oczekiwań. Mylnie również informowano klienta o ryzyku oferowanego produktu finansowego – wylicza Mariusz Golecki. – Dlatego liczę, na korzystne dla klienta orzeczenie sądu – dodaje.

Podsumowanie pięciolecia Biura Rzecznika Finansowego. Publikacja Białej Księgi.

przez

Polacy potrzebują wsparcia w sporach z instytucjami finansowymi.

225 tys. wniosków i zapytań do Rzecznika Finansowego.

Polacy mają coraz więcej problemów z instytucjami finansowymi. W ostatnim czasie liczba wniosków o interwencję wobec  firm z sektora bankowo-kapitałowego wzrosła niemal dwukrotnie, dlatego Rzecznik Finansowy sięga po nowe instrumenty wsparcia klientów w sporach z nimi. Biuro Rzecznika Finansowego przygotowało „Białą Księgę”, w której podsumowało swoją działalność od początku 2016 r. do końca lipca 2020 r. Rzecznik zaprezentował efekty swojej pracy podczas zorganizowanej w Warszawie konferencji online.

Treść “Białej Księgi” – PDF

Prezentacja głównych tez

W okresie pięciu lat działalności urzędu eksperci Biura Rzecznika Finansowego otrzymali około 225 tys. wniosków i zapytań od klientów poszukujących wsparcia z podmiotami rynku finansowego, najczęściej ubezpieczycielami i bankami. Jego eksperci udzielili w tym okresie ponad 125 tys. porad telefonicznych i e-mailowych. Liczba wniosków przekroczyła 100 tys. Najwięcej, bo niemal 86 tys. było wniosków o tzw. postępowanie interwencyjne. Nieco ponad 14 tys. wniosków dotyczyło wszczęcia postępowania polubownego.

– Bardzo niepokoi mnie tegoroczny wzrost liczby wniosków o interwencję wobec firm z sektora bankowo-kapitałowego. W latach 2016-2019 r ich liczba rok do roku rosła stabilnie o około 12%. Tymczasem po siedmiu miesiącach mamy już więcej wniosków niż w całym 2019 r.: 5847 wobec 5561. Jeśli w dalszej części roku utrzyma się obserwowana dotąd dynamika, na koniec roku zanotujemy około 10 tys. wniosków o interwencję w tym segmencie rynku. To obrazuje, jak potrzebna społecznie jest instytucja Biura Rzecznika Finansowego – mówi dr hab. Mariusz Jerzy Golecki, Rzecznik Finansowy.

Zwraca uwagę, że jeśli sytuacja się nie zmieni, liczba wniosków o interwencję wobec firm z rynku bankowo-kapitałowego już w przyszłym roku przekroczy liczbę próśb o wsparcie w sporze z podmiotami z rynku ubezpieczeniowo-emerytalnego. Warto podkreślić, że Rzecznik ma możliwość interweniowania wobec ubezpieczycieli już od 25 lat. Takie uprawnienia wobec sektora bankowo-kapitałowego ma dopiero od 5 lat.

– Obejmując  ten urząd spodziewałem się, że do takiej sytuacji dojdzie dopiero za kilka lat. To co dzieje się w tym roku jest głęboko niepokojące. Dlatego aktywność Biura Rzecznika będzie coraz większa, bo takie jest zapotrzebowanie Polaków. Sięgamy po nowe, niewykorzystywane do tej pory instrumenty takie jak pozwy o zaniechanie nieuczciwej praktyki rynkowej, pozwy w imieniu klientów czy wstąpienie do spraw po stronie klientów. Składamy też kolejne skargi nadzwyczajne. Oczywiście nie zaniedbujemy wcześniej stosowanych form wsparcia w postaci istotnych poglądów. Doceniam też kluczowe znaczenie wniosków o uchwałę Sądu Najwyższego w celu rozstrzygnięcia rozbieżności o orzecznictwie. To one w najbardziej istotny sposób wpływały w przeszłości na zmianę praktyk przez ubezpieczycieli i mam nadzieję, że podobnie będzie w przypadku banków – komentuje Mariusz Golecki.

Tak dynamiczny wzrost wynika głównie ze sporów dotyczących niewłaściwego rozliczenia wcześniej spłaconych kredytów konsumenckich. Zgodnie z prawem – co potwierdził w ubiegłym roku Trybunał Sprawiedliwości UE – jeśli ktoś spłaci taki kredyt przed terminem, to bank powinien proporcjonalnie rozliczyć wszystkie koszty poniesione przez klienta. Niestety część banków i firm pożyczkowych wciąż nie zwraca odpowiedniej części prowizji czy opłat przygotowawczych.

– Moim zdaniem jest to nieuczciwa praktyka rynkowa. W takiej sytuacji prawo pozwala mi na wystąpienie do sądu z roszczeniem o zaprzestanie stosowania takiej nieuczciwej praktyki. Złożyliśmy takie pozwy wobec dwóch banków: Banku Handlowego i Santander Banku. Kolejne są w przygotowaniu – zapowiada Mariusz Golecki.

Takie działanie Rzecznika jest istotne dla całych grup klientów. W praktyce decyzja sądu oznacza natychmiastowy obowiązek zaniechania stosowania nieuczciwej praktyki rynkowej przez bank. W takich pozwach Rzecznik żąda też zwykle umieszczenia odpowiedniej informacji na stronie banków. Dzięki temu każdy klient może się dowiedzieć o tym jakie ma uprawnienia w tym obszarze.

– Konsekwentnie będę korzystał z tej możliwości. W mojej opinii to sposób na szybkie powstrzymanie nieuczciwych praktyk rynkowych. Liczę, że dzięki temu będzie mniej sporów klientów z podmiotami rynku finansowego. Nie może być tak, że banki konsekwentnie ignorują np. orzecznictwo TSUE lub wprowadzają klientów w błąd co do jego interpretacji, jak ma to miejsce w przypadku rozliczenia kredytów konsumenckich czy kredytów „walutowych” – mówi Mariusz Golecki.

Jednocześnie Rzecznik Finansowy deklaruje, że nadal będzie wspierał klientów na etapie postępowania sądowego tzw. istotnym poglądem. Szacuje, że w ciągu pełnych pięciu lat swojej działalności, czyli w okresie 2016-2020 r, liczba wniosków o jego przedstawienie zbliży się do około 4 tys. Z tego około 70% będzie dotyczyło banków. Najwięcej, bo niemal 2 tys., wniosków o istotny pogląd dotyczy sporów związanych z kredytami „walutowymi”. Niewątpliwie były one najskuteczniejszym narzędziem wsparcia klientów. To one wraz z fundamentalnym Raportem Rzecznika Finansowego z 2016 r. i uchwałą Sądu Najwyższego z wniosku Rzecznika z 2018 r. przyczyniły się do ukształtowania pozytywnej dla klientów linii orzeczniczej. Dodatkowo w październiku 2020 r. Rzecznik złożył wniosek o uchwałę Sądu Najwyższego z związku z rozbieżnościami orzecznictwie dotyczącymi określania zasad rozliczenia kredytu „walutowego” w przypadku uznania umowy za nieważną. Równocześnie konsekwentnie broni klientów w przed żądaniami za strony banków dotyczącymi tzw. „wynagrodzenia za korzystanie z kapitału”.

Komentarz Rzecznika Finansowego do Białej Księgi

Pierwotnym motywem przygotowania „Białej Księgi” było podsumowanie pięciu lat doświadczeń naszego biura. To ważny okres, bo przypomnijmy, że Rzecznik Finansowy powstał w październiku 2015 r. na skutek poszerzenia kompetencji Rzecznika Ubezpieczonych, który z sukcesami przez 20 lat walczył o prawa klientów ubezpieczycieli. W ten sposób również klienci banków, firm pożyczkowych i innych podmiotów rynku bankowo-kapitałowego, dostali wreszcie możliwość uzyskania wsparcia w sporach. Przypomnę, że była to reakcja m.in. na „aferę Amber Gold”, która – jak słusznie zauważyła Najwyższa Izba Kontroli – wykazała, że system ochrony konsumentów usług finansowych należy wzmocnić. Receptą miało być powołanie wyspecjalizowanej instytucji wspierającej klientów podmiotów wszystkich sektorów rynku finansowego.

Minione pięć lat pokazało jak bardzo taka niezależna, wyspecjalizowana instytucja jest potrzebna. Posiadaczom tzw. „kredytów walutowych”, nie trzeba wyjaśniać wpływu Rzecznika na ukształtowanie się korzystnej linii orzeczniczej w sądach. Przyczynił się do tego fundamentalny Raport w tej sprawie, istotne poglądy przedstawione na etapie sporów sądowych i uchwała Sądu Najwyższego. Przyczyniliśmy się też do tego, że tysiące osób, które wcześniej spłaciły kredyt konsumencki, mogą dziś liczyć na jego właściwe rozliczenie. Więcej szczegółów i przykładów jak pomaga Rzecznik Finansowy, znajdziecie Państwo w niniejszym opracowaniu.

Niestety to opracowanie zawiera elementy, których pierwotnie nie planowaliśmy. Nie przypuszczaliśmy, że może powstać pomysł likwidacji instytucji, która jest niezbędnym elementem systemu ochrony konsumentów usług finansowych w całym cywilizowanym świecie. Który będzie sprzeczny również wymogami określonymi w art. 76 Konstytucji. Jednak taki pomysł się pojawił. Stąd postanowiliśmy dodać szereg stanowisk i analiz wskazujący na jego wady, mogące skutkować sparaliżowaniem systemu indywidualnej ochrony konsumentów usług finansowych w najbliższych latach. Bijemy na alarm wiedząc, że najbliższy czas może przynieść wiele wyzwań w tym obszarze i pomoc Rzecznika Finansowego może okazać się niezbędna.

dr hab. Mariusz Jerzy Golecki, prof. Uniwersytetu Łódzkiego, Rzecznik Finansowy

E-konferecja: „Rynek finansowy a ochrona konsumentów”

przez

Serdecznie zapraszamy na międzynarodową e-konferencję Rzecznika Finansowego: „Rynek finansowy a ochrona konsumentów”.

Program wydarzenia został podzielony na trzy panele. Pierwszy z nich zaprezentuje perspektywy i wyzwania konsumenta na rynku finansowym (w języku angielskim). Kolejne będą dotyczyć wiedzy i edukacji finansowej oraz współczesnych wyzwań dotyczących rynków finansowych w czasie pandemii.

Do udziału w wydarzeniu zaproszeni zostali prelegenci z najlepszych polskich – Uniwersytet Jagielloński i Ekonomiczny w Krakowie, Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Łódzki oraz zagranicznych ośrodków m.in. z Uniwersytetu Ateńskiego, Uniwersytetu w Lublanie, w Rijece oraz w Skopje.

E-konferencja odbędzie się 26 listopada 2020 r., rozpoczęcie o godz. 9.00 i będzie transmitowana na żywo na platformie Teams, a także nagrywana i udostępniana na portalach społecznościowych i kanale YouTube.

Zgłoszenia udziału w Konferencji należy dokonać do 24 listopada 2020 r. przez formularz elektroniczny dostępny pod linkiem  https://rf.gov.pl/konferencja2020/ lub e-mailem na adres konferencja2020@rf.gov.pl

Rzecznik Finansowy powołuje grupę roboczą ds. kredytów konsumenckich

przez

Rzecznik Finansowy oczekuje, że wszystkie banki i firmy pożyczkowe będą zgodnie z prawem rozliczały wcześniej spłacone kredyty konsumenckie. Do tej pory tylko cześć podmiotów zmieniło swoje procedury. W efekcie w tym roku do Rzecznika Finansowego trafia znacząco więcej skarg niż rok temu. Stąd inicjatywa powołania grupy roboczej. Efektem jej prac na być dostosowanie się całego rynku do wymogów polskiego prawa i orzecznictwa TSUE. 

Rzecznik Finansowy kontynuuje działania mające na celu wzmocnienie skuteczności ochrony klientów, którzy w przeszłości zaciągnęli kredyt konsumencki i spłacili go przed terminem. Niestety z wniosków trafiających do Rzecznika Finansowego wynika, że część podmiotów nadal nie dostosowała swojej praktyki do obowiązujących przepisów prawa. Rzecznik Finansowy przypomina, że diagnozę problematyki przedstawił w raporcie opublikowanym pod koniec lipca br. (czytaj raport Rzecznika Finansowego dot wcześniejszej spłaty kredytu z 31 lipca 2020). Po upływie kwartału od publikacji nadal notowane są naruszenia przepisów ustawy o kredycie konsumenckim.  

– Dlatego w mojej ocenie zachodzi konieczność współpracy podmiotów, w których obszarze zainteresowania leży ta problematyka. Postanowiłem wystąpić z inicjatywą powołania grupy roboczej ds. wzmocnienia ochrony konsumenta w tym obszarze. Jej celem będzie wypracowanie wspólnego stanowiska eliminującego pojawiające się problemy praktyczne – wyjaśnia dr hab. Mariusz Jerzy Golecki.  

Rzecznik Finansowy planuje zorganizować pierwsze spotkanie grupy w ciągu kilku najbliższych tygodni.  

W ostatnim czasie, Rzecznik Finansowy podjął szereg działań wobec podmiotów rynku finansowego, które nie dostosowują swojej praktyki do obowiązujących przepisów prawa i w przypadku przedterminowej całkowitej spłaty kredytu konsumenckiego odmawiają rozliczenia wszystkich kosztów takiego kredytu.  

– Wobec niektórych podmiotów już wystąpiłem z pozwami do sądów. Uważam, że niewłaściwe rozliczanie przedterminowo spłaconych kredytów jest nieuczciwą praktyką rynkową – mówi Mariusz Golecki. Do tej pory takie pozwy trafiły wobec Santander Banku oraz Banku Handlowego. W ostatnim czasie Rzecznik Finansowy skierował wezwanie do zmiany treści umów oraz procedur wobec firmy pożyczkowej Provident. 

Rzecznik Finansowy przypomina: masz prawo do zwrotu części opłat i prowizji.  

Zgodnie z prawem, w przypadku wcześniejszej spłaty kredytów konsumenckich zawartych po 18 grudnia 2011 r. klient powinien otrzymać proporcjonalny zwrot wszystkich kosztów takiego kredytu (z wyjątkiem opłat notarialnych). Nie zależy to od ich charakteru i tego, kiedy koszty te zostały faktycznie poniesione przez kredytobiorcę. Stąd zwrotowi podlegają też wszelkie prowizje i opłaty przygotowawcze, których wciąż część podmiotów nie chce odpowiednio rozliczać. Redukcja ta ma charakter proporcjonalny, tj. odnosi się do okresu od dnia faktycznej spłaty kredytu do dnia ostatecznej spłaty określonej w umowie. W wyliczeniu jaka to konkretnie kwota jest pomocny specjalny kalkulator przygotowany przez Rzecznika Finansowego, dostępny pod poniższym linkiem.  

Rzecznik Finansowy broni klientów Santander Bank

przez

Rzecznik Finansowy przystąpił do sprawy sądowej, w której klienci Santander Bank będą bronili się przed roszczeniem o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału. Zdaniem Rzecznika, ani w polskim, ani unijnym prawie nie ma podstawy prawnej do takich oczekiwań ze strony banku.

Rzecznik Finansowy zdecydował o wstąpieniu do sprawy wszczętej z powództwa konsumentów przeciwko Santander Bank Polska S.A.

– Przemawia za tym na szczególny charakter sprawy oraz fakt, że rozstrzygnięcie może spowodować doniosłe skutki finansowe dla kredytobiorców – mówi dr hab. Mariusz Jerzy Golecki, Rzecznik Finansowy.

Sprawa dotyczy kredytu na cele mieszkaniowe Ekstralokum. Został on zaciągnięty w 2008 r., a klienci pożyczyli 364 tys. zł, co zostało przeliczone na CHF.  Kredytobiorcy złożyli w sądzie pozew przeciwko bankowi z żądaniem zwrotu kwot, które wpłacili w postaci rat kredytowych. W odpowiedzi na pozew bank sformułował wobec kredytobiorców roszczenie o zwrot równowartości kredytu. Dodatkowo oczekuje wynagrodzenia za korzystanie z kapitału w wysokości 94 tys. zł.

– Ta umowa kredytowa zawiera klauzule waloryzacyjne stanowiące niedozwolone postanowienia umowne. Dlatego istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że zostanie uznana przez sąd za nieważną. W takiej sytuacji nie może być mowy o żądaniu wynagrodzenia za korzystanie z kapitału – mówi Mariusz Golecki.

Bank w odpowiedzi na pozew podnosi zarzut potrącenia wypłaconego kapitału oraz w oparciu o art. 496 k.c. podnosi tzw. zarzut zatrzymania wynagrodzenia za korzystanie z kapitału.

– W praktyce wygląda to tak, że bank dokonuje potrącenia wypłaconego kapitału. Oznacza to, że klienci powinni zwrócić bankowi różnicę między wypłaconą kwotą kredytu a sumą spłaconych rat. Ponadto bank formułuje zarzut zatrzymania wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, czyli ponad 94 tys. zł – wyjaśnia Anna Wołyniak, radca prawny w biurze Rzecznika Finansowego.

Zdaniem banku, klienci uzyskali „korzyść osiągniętą na skutek korzystania z nienależnej usługi finansowej, odpowiadającej wartości średniego rynkowego wynagrodzenia za korzystanie z kredytu, ustalonej w oparciu o stawki dla kredytu złotowego zabezpieczonego hipotecznie”.

– Realizacja takiego roszczenia bez wątpienia stałaby w rażącej sprzeczności z celem Dyrektywy 93/13 o nieuczciwych warunkach umownych oraz orzecznictwem TSUE. Mówią one wprost o sankcyjnym i odstraszającym celu udzielanej konsumentowi ochrony. Uzyskanie wynagrodzenia za korzystanie z kapitału przez bank, który stosował niedozwolone postanowienia umowne, na pewno takich celów by nie realizowało. Mam nadzieję, że nasze stanowisko przedstawione w tej sprawie przyczyni się do wydania przez sąd pozytywnego dla konsumentów rozstrzygnięcia – mówi Mariusz Golecki.