W czwartek 14 lipca 2022 Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, która między innymi, wprowadza wakacje kredytowe dla osób, które zaciągnęły kredyty w polskiej walucie na cel mieszkaniowy.
Ustawa przedłuża działanie tarcz antyinflacyjnych do 31 października 2022 oraz daje kredytobiorcom możliwość zawieszenia spłaty kredytów hipotecznych.
Zgodnie z ustawą wakacje kredytowe pozwolą na odroczenie spłaty kredytu hipotecznego udzielonego w polskiej walucie łącznie przez 8 miesięcy: po 2 miesiące w trzecim i czwartym kwartale tego roku i po 1 miesiącu w każdym z czterech kwartałów przyszłego roku. Okres kredytowania wydłuży się o liczbę miesięcy, w których skorzystało się z zawieszenia spłaty kredytu. Zawieszenie spłaty dotyczy zarówno części kapitałowej, jak i odsetkowej kredytu. Ustawa nie zwalnia z uiszczania w tym czasie opłaty ubezpieczeniowej.
W swoim wystąpieniu w związku z podpisaniem Ustawy, Prezydent RP zaapelował do instytucji nadzorujących rynek finansowy, ze szczególnym wskazaniem na Rzecznika Finansowego, o to, aby zwróciły uwagę na sposób, w jaki ustawa będzie realizowana przez banki. Istotne dla Prezydenta RP jest to, żeby wszyscy kredytobiorcy, którzy chcą skorzystać z wakacji kredytowych, mieli taką możliwość i aby banki gwarantowały, ułatwiały i wspierały kredytobiorców w składaniu wniosków na ten cel.
W odpowiedzi na apel Prezydenta Andrzeja Dudy, Rzecznik Finansowy zapewnia, że będzie wnikliwie monitorował działania banków w zakresie sposobu realizacji przez klientów przyznanych im uprawnień. Podpisana przez Prezydenta ustawa ma istotne znaczenie społeczne. Klienci powinni mieć możliwość łatwego skorzystania z wakacji kredytowych na zasadach przewidzianych w tym akcie prawnym. Jednocześnie, zgodnie z założeniami ustawodawcy, Klienci, którzy zdecydują się na skorzystanie z nowego uprawnienia nie powinni być narażeni na żadne negatywne skutki, na co Rzecznik Finansowy będzie zwracał szczególną uwagę.
W celu ułatwienia Klientom realizacji ich nowych uprawnień, w Biurze Rzecznika Finansowego uruchomiona zostanie dedykowana infolinia, poprzez którą każdy zainteresowany będzie mógł się zwrócić z pytaniem do eksperta lub zgłosić problem. Rzecznik wesprze także konsumentów poprzez poradnik w sprawie wakacji kredytowych oraz Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, który pomoże Klientom uzyskać odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania i wątpliwości dotyczące tych obszarów. Rzecznik wysłał również do banków pismo rekomendujące podjęcie przez banki działań mających na celu skuteczną realizację celów ustawy.
Rzecznik Finansowy nawiązując do Raportu „Reputacja Sektora Bankowego 2020”[1] zgadza się, że współczesna bankowość jest „swego rodzaju wielką umową społeczną pomiędzy wszystkimi
uczestnikami systemu”, oraz że „aby system ten mógł działać w sposób stabilny i bezpieczny”, niezmiernie istotne jest „przekonanie klientów, że wszystkie elementy tej umowy społecznej funkcjonują zgodnie z intencją i w sposób zapewniający przestrzeganie reguł” zauważając, iż w ramach tej umowy również instytucje finansowe zaciągnęły kredyt u swoich klientów – kredyt zaufania, z którego spłatą już nie raz miały poważne problemy.
W dobrze pojmowanym interesie banków jest działanie na rzecz dobra wspólnego, tak by dobra reputacja sektora finansowego w społeczeństwie stanowiła argument przemawiający za stabilnością regulacyjną. Zdaniem Rzecznika Finansowego, sposób realizacji ustawy o pomocy kredytobiorcom to kolejny test zaufania. W związku z powyższym Rzecznik Finansowy apeluje do banków, aby w swoich działaniach dotyczących realizacji ustawy przestrzegały dobrych praktyk, wyjaśniając w przystępny sposób klientom, jak składać wnioski o wakacje kredytowe, jak również by niezwłocznie procedowały otrzymane wnioski i zapewniły dogodną możliwość ich składania wszystkim uprawionym.
[1] Wykonany w ramach „Program Analityczno-Badawczy przy Fundacji Warszawski Instytut Bankowości” Program Analityczno-Badawczy powstał przy wsparciu Związku Banków Polskich, Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. oraz Biura Informacji Kredytowej