FAQ – błędny przelew

Jakie czynności należy podjąć, jeśli odbiorca przelewu nie zwrócił błędnie przelanych mu środków?

  Do Rzecznika Finansowego z prośbą o udzielenie porady skierował się klient banku, któremu odbiorca błędnie wykonanego przelewu nie zwrócił środków pomimo wezwania go ku takiemu zachowaniu przez bank. Chciał uzyskać informacje na temat możliwości odzyskania utraconych pieniędzy bezpośrednio od beneficjenta przelewu. W sytuacji, kiedy po upływie miesiąca od dnia dokonania zgłoszenia odbiorca przelewu nie dokona zwrotu błędnie przelanych mu pieniędzy, płatnik powinien podjąć niezbędne czynności, zmierzające do polubownego rozstrzygnięcia sporu z odbiorcą przelewu. W sytuacji, kiedy takie działania nie przyniosą oczekiwanego rezultatu, zasadnym jest rozważenie wytoczenia powództwa przeciwko beneficjentowi nieprawidłowo wykonanego przelewu. Jak bowiem wyjaśniono, zarówno bank płatnika, jak i bank odbiorcy przelewu nie ponoszą odpowiedzialności za błędnie zrealizowany przelew. Niezasadne będzie więc wytaczanie powództwa przeciwko obu z tych banków o zwrot utraconych pieniędzy. Osobą, przeciwko której płatnik powinien wytoczyć pozew, jest sam odbiorca błędnie zrealizowanego przelewu. W myśl art. 143b ust. 1 ustawy o usługach płatniczych, płatnikowi przelewu przysługuje prawo uzyskania od banku, z którego realizował błędny przelew, dane personalne odbiorcy. Informacje uzyskane z banku są wystarczające do wytoczenia skutecznego powództwa do sądu o zwrot błędnie przelanych pieniędzy. Powództwo, zgodnie z art. ustawy z art. 27 § 1 ustawy dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2020 r., poz. 1575 ze zm., dalej: KPC), powinno zostać wytoczone przed sądem pierwszej instancji, w okręgu którego pozwany (a więc odbiorca przelewu) ma miejsce swojego zamieszkania. Sądem pierwszej instancji dla roszczeń pieniężnych nieprzekraczających kwoty 75.000 zł jest sąd rejonowy, zaś dla powództw o wyższej sumie – sąd okręgowy (por. art. 17 pkt 4 KPC). Pozew kierowany do sądu powinien w pierwszej kolejności, w myśl art. 126 § 1 – 3 KPC w zw. z art. 187 § 1 KPC, powinien zawierać:
  1. oznaczenie sądu, do którego jest kierowany;
  2. wskazanie imion i nazwisk lub nazw stron, ich przedstawicieli ustawowych oraz pełnomocnika powoda (jeśli ustanowiono pełnomocnika);
  3. oznaczenie rodzaju pisma, tj. wskazanie, iż składne pismo stanowi pozew,
  4. dokładne określenie żądania oraz jednocześnie wartości przedmiotu sporu, tj. kwoty, jakiej powód domaga się od pozwanego;
  5. oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby i adresy stron albo, w przypadku, gdy strona jest przedsiębiorcą wpisanym do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (dalej: CEIDG) – adres do korespondencji wpisany do CEIDG,
  6. określenie adresów przedstawicieli ustawowych stron i pełnomocnika powoda (jeśli ustanowiono pełnomocnika),
  7. jeśli odbiorcą przelewu jest osoba fizyczna – numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) lub numer identyfikacji podatkowej (NIP) powoda będącego osobą fizyczną, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania posiada go nie mając takiego obowiązku;
  8. jeśli odbiorcą przelewu jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej – numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku – numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP powoda niebędącego osobą fizyczną, który nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania;
  9. osnowę składanego powództwa, tj. dokładne określenie tego, czego powód (płatnik) domaga się od pozwanego(odbiorcy przelewu);
  10. oznaczenie daty wymagalności roszczenia;
  11. informację czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia.
  12. wskazanie faktów, na których powód opiera powództwo oraz wskazanie dowodu na wykazanie każdego z tych faktów;
  13. podpis powoda, jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika (jeśli ustanowiono pełnomocnika);
  14. odpis pełnomocnictwa albo jego uwierzytelniony odpis (jeśli ustanowiono pełnomocnika).
Brak zawarcia przez powoda wymienionych powyżej elementów, właściwych dla składanego powództwa, stanowi brak formalny pozwu, uniemożlwiający dalsze skuteczne procedowanie procesu sądowego. Niezbędne będzie ich uzupełnienie przez powoda. Podstawę prawną dochodzonego roszczenia stanowią przepisy kodeksu cywilnego o bezpodstawnym wzbogaceniu,tj. art. 405 KC i następne. Do bezpodstawnego wzbogacenia dochodzi bowiem w przypadku, kiedy osoba bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby. Na bezpodstawnie wzbogaconym spoczywa obowiązek wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe – do zwrotu jej wartości. W przypadku błędnego przelewu, jego odbiorca jest zobligowany do zwrotu całości otrzymanych pieniędzy. WAŻNE!!! Przed wytoczeniem powództwa, zasadnym jest, aby płatnik błędnie wykonanego przelewu dokonał wezwania odbiorcy do zwrotu na jego rzecz przelanych pieniędzy. Takie działanie ma istotne znaczenie z perspektywy dalszych następstw oraz ewentualnych działań obu stron. W pierwszej kolejności należy bowiem wyjaśnić, iż wezwanie do zapłaty daje obu stronom możliwość polubownego rozstrzygnięcia sporu na etapie przedsądowym. Wówczas, wytaczanie powództwa o zwrot utraconych środków okaże się zbędne. Skierowanie do dłużnika wezwania do zapłaty spowoduje wymagane przepisami KPC podjęcie przez powoda działania zmierzającego do pozasądowego rozwiązania sporu. Jak bowiem wskazano powyżej, w treści składanego pozwu powód jest zobligowany zawrzeć informację czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku, gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia W wezwaniu do zapłaty należy odbiorcy przelewu wyznaczyć odpowiedni termin na zwrot bezprawnie uzyskanych środków. Brak zwrotu środków w wyznaczonym terminie spowoduje postawienie roszczenia w stan wymagalności. Wówczas, żądanie będzie mogło być skutecznie dochodzone w drodze powództwa przed sądem. Dodatkowo, wraz z upływem terminu do zwrotu pieniędzy wyznaczonym w wezwaniu do zapłaty, płatnik przelewu nabędzie możliwość naliczania odsetek wynikających z braku płatności.

Jakie informacje uzyskamy od banku w razie błędnie wykonanego przelewu po upływie terminu zwrotu środków?

Do Rzecznika Finansowego z prośbą o udzielenie porady skierowała się klientka banku, która wykonała błędny przelew. Pomimo upływu miesięcznego terminu na zwrot pieniędzy, nie otrzymała na swój rachunek bankowy żadnych środków. Chciała uzyskać wiedzę na temat danych odbiorcy przelewu uzyskiwanych od banku w takiej sytuacji.

Materię dotyczącą uzyskania przez płatnika danych odbiorcy błędnego przelewu reguluje art. 143b. ust. 1 ustawy o usługach płatniczych. W przypadku, kiedy odbiorca przelewu w terminie miesiąca od dnia dokonania zgłoszenia i wezwania go przez bank do zwrotu środków na specjalny rachunek techniczny nie dokona przelewu zwrotnego, wówczas płatnik przelewu otrzymuje informacje wskazujące mu dane odbiorcy przelewu.

Obowiązek przekazania płatnikowi danych odbiorcy przelewu spoczywa na banku płatnika, zarówno w przypadku, kiedy odbiorca przelewu posiada rachunek bankowy w tym banku, jak i w innej instytucji finansowej. W takim wypadku bowiem, bank płatnika występuje do banku odbiorcy przelewu o udzielenie mu stosownych informacji dotyczących beneficjenta przelewu.

Informacje przekazywane płatnikowi przelewu obejmują:

  1. imię i nazwisku lub nazwę odbiorcy przelewu (w sytuacji, kiedy odbiorcą jest przedsiębiorca);
  2. wskazanie miejsca zamieszkania i adresu odbiorcy albo wskazanie jego siedziby i adresu odbiorcy (w sytuacji, kiedy odbiorcą jest przedsiębiorca).

Przekazanie płatnikowi danych odbiorcy przelewu następuje nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania pisemnego żądania płatnika o udostępnienie tych informacji. W przypadku, kiedy odbiorca posiada rachunek w innej instytucji, bank beneficjenta przelewu udziela stosownych danych bankowi płatnika nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania żądania. Bank płatnika przekazuje z kolei otrzymane dane płatnikowi najdalej w terminie 3 dni roboczych od dnia ich otrzymania od banku odbiorcy przelewu.

Dane uzyskane przez płatnika przelewu umożliwiają mu skuteczne wniesienie do sądu powództwa przeciwko beneficjentowi wykonanej transakcji o zwrot utraconych pieniędzy. Należy przypomnieć, iż płatnik przelewu jest zobligowany, aby samodzielnie dochodzić utraconych środków od odbiorcy przelewu.

Czy bank odbiorcy błędnego przelewu ma prawo pobrać od niego opłatę lub prowizję w razie dokonania zwrotnego przelewu?

Do Rzecznika Finansowego z prośbą o udzielenie porady zwrócił się odbiorca błędnie wykonanego przelewu. Otrzymał z banku, w którym posiada rachunek bankowy stosowną informację o konieczności zwrotu przelanych mu pieniędzy. Bank nie zawarł jednak informacji o ewentualnej odpłatności takiej transakcji. Chciał uzyskać informację czy bank będzie mieć prawo pobrać od niego jakąkolwiek opłatę lub prowizję związaną ze zwrotem.

Odbiorca nieprawidłowo wykonanego przelewu pieniężnego, w myśl art. 143a ust. 3 ustawy o usługach płatniczych, dokonuje zwrotu otrzymanej kwoty pieniędzy na rachunek zwrotu wskazany mu przez bank, w którym sam posiada rachunek bankowy. Jest to specjalny rachunek techniczny, stworzony jednorazowo wyłącznie w celu realizacji transakcji zwrotu.

Za realizację transakcji zwrotu środków, bank odbiorcy przelewu nie może pobrać jakichkolwiek opłat ani prowizji. Zakaz ich pobierania od odbiorcy przelewu wynika wprost z treści art. 143a ust. 3 zd. 2 ustawy o usługach płatniczych.

Rzecznik Finansowy pragnie uzupełniająco wyjaśnić, iż stosowna opłata może zostać jednak pobrana od płatnika przez bank, w którym płatnik posiada należący do niego rachunek bankowy. Możliwość naliczenia opłaty powinna jednak wynikać z umowy prowadzenia rachunku bankowego. Kwota opłaty lub prowizji nie może przekraczać kosztów, jakie bank faktycznie poniósł w związku z wykonaniem czynności, dzięki której płatnik otrzymał zwrot.

Jakie działania w stosunku do odbiorcy błędnie zrealizowanego przelewu podejmą banki po otrzymaniu informacji o realizacji tej transakcji?

Do Rzecznika Finansowego z prośbą o udzielenie porady zwrócił się klient banku, który wystąpił do banku o rozpoczęcie procedury odzyskania środków z tytułu błędnie wykonanego przelewu. Chciał uzyskać informacje na temat czynności podejmowanych w stosunku do odbiorcy błędnie zrealizowanego przelewu przez bank, w którym posiada swój rachunek bankowy, a także bank odbiorcy przelewu.

W myśl art. 143a ust. 1 ustawy o usługach płatniczych, jeśli dojdzie do realizacji przelewu na rzecz nieprawidłowego odbiorcy, bank osoby wykonującej przelew jest zobowiązany do podjęcia określonych działań w odniesieniu do odbiorcy błędnie zrealizowanego przelewu w terminie w terminie 3 dni roboczych od dokonania zgłoszenia przez płatnika. Zakres czynności podejmowanych przez bank będzie jednak zależeć od stanu faktycznego zaistniałego w danej sprawie.

W sytuacji, gdy odbiorca przelewu posiada rachunek bankowy w tym samym banku, w którym swój rachunek bankowy posiada płatnik, bank jest zobligowany poinformować odbiorcę w formie pisemnej o:

  1. zgłoszeniu przez płatnika informacji o transakcji płatniczej na nieprawidłowy rachunek bankowy i możliwości dokonania zwrotu kwoty tej transakcji na rachunek zwrotu wskazany odbiorcy przez bank – bez pobierania opłat od osoby zobowiązanej do zwrotu środków;
  2. obowiązku udostępnienia płatnikowi danych osobowych odbiorcy w celu umożliwienia dochodzenia zwrotu kwoty transakcji płatniczej wykonanej na nieprawidłowy rachunek bankowy, jeżeli odbiorca nie dokona jej zwrotu w ciągu miesiąca od dokonania zgłoszenia;
  3. dacie, w której upływa miesięczny termin do zwrotu na rzecz płatnika przelewu należnych mu pieniędzy;
  4. numerze rachunku przeznaczonego do zwrotu.

W przypadku zaś, gdy odbiorca posiada rachunek bankowy w innej instytucji finansowej, bank płatnika zwraca się do banku odbiorcy przelewu o dokonanie analogicznych działań w celu odzyskania kwoty transakcji płatniczej wykonanej na nieprawidłowy rachunek bankowy. Przekazuje jednocześnie bankowi odbiorcy posiadane informacje, niezbędne do podjęcia stosownych czynności.

Jakie są różnice między nieautoryzowaną transakcją płatniczą a błędnie wykonanym przelewem?

Do Rzecznika Finansowego z prośbą o udzielenie porady zwróciła się klientka banku, która wskazała, iż dokonała przelewu na niewłaściwy rachunek bankowy. Jej zdaniem, doszło do nieautoryzowanej transakcji płatniczej, jednak bank potraktował tę sprawę jako niewłaściwie wykonany przelew.

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, iż błędny przelew nie stanowi nieautoryzowanej transakcji płatniczej. Błędny przelew ma bowiem miejsce wówczas, gdy płatnik przelewu samodzielnie wskaże nieprawidłowyindywidualny i unikatowy identyfikator odbiorcy przelewu (czyli najczęściej numeru rachunku bankowego odbiorcy przelewu).

Do nieautoryzowanej transakcji płatniczej dochodzi w wypadku, kiedy pomimo braku zgody klienta, zrealizowano transakcję z jego rachunku bankowego (por. art. 40 ustawy o usługach płatniczych). Udzielenie zgody przez płatnika na wykonanie danej transakcji płatniczej jest jedną z podstawowych przesłanek jej autoryzacji. Jeżeli zgoda na transakcję płatniczą nie została udzielona przez posiadacza rachunku, a bank wykonuje transakcję, to nie uzyskuje on uprawnienia do obciążenia rachunku płatniczego płatnika ani do żądania od płatnika zwrotu pieniędzy, które przekazano na rzecz odbiorcy przelewu.

Należy również podnieść, iż w przypadku realizacji błędnego przelewu, jakkolwiek jest on wykonywany na nieprawidłowy rachunek bankowy, to płatnik ma świadomość wykonywania przelewu. Do transakcji dochodzi po uprzednim uwierzytelnieniu oraz autoryzacji wykonywanej przez płatnika.  W przypadku zaś nieautoryzowanej transakcji, do autoryzacji transakcji przez płatnika nigdy nie dochodzi. Skoro więc nie wyraził na nią zgody, to nie sposób uznać, iż do autoryzacji transakcji doszło. Nie powinno również umknąć uwadze, iż w takiej sytuacji płatnik nie posiada również świadomości dokonywanej płatności.

Dodatkowo, w odniesieniu do błędnego przelewu i nieautoryzowanej transakcji płatniczej, odmiennie przedstawia się kwestia dotycząca odpowiedzialności za dokonaną płatność. W przypadku błędnego przelewu bank nie ponosi odpowiedzialności za realizację błędnie wykonanej transakcji. Art. 46 ust. 1 ustawy o usługach płatniczych wskazuje z kolei, że w przypadku wystąpienia nieautoryzowanej transakcji płatniczej dostawca płatnika (a więc bank osoby wykonującej przelew) niezwłocznie, nie później jednak niż do końca dnia roboczego następującego po dniu stwierdzenia wystąpienia nieautoryzowanej transakcji, którą został obciążony rachunek płatnika, lub po dniu otrzymania stosownego zgłoszenia, zwraca płatnikowi kwotę nieautoryzowanej transakcji płatniczej. W takim wypadku nie jest konieczne wzywanie odbiorcy przelewu do zwrotu środków – dokonuje ich bezpośrednio sam bank. Obowiązek zwrotu pieniędzy na rzecz klienta w przypadku nieautoryzowanej transakcji płatniczej, który spoczywa na banku, ma zatem charakter ustawowy.

Jakie ryzyko wiąże się z błędnym przelewem na rachunek małoletniego?

Do Rzecznika Finansowego z prośbą o podjęcie postępowania interwencyjnego zwrócili się rodzice, którzy omyłkowo przelali na rachunek bankowy prowadzony dla swojego małoletniego syna kwotę 5.000 złotych. Wyjaśnili, że co miesiąc dokonywali przelewu kwoty 500 zł ze świadczenia 500+. Wobec dokonanej pomyłki, wystąpili do banku o zwrot nadwyżki. Bank odmówił, wskazując, iż z rachunku bankowego można w każdym miesiącu dokonać łącznej wypłaty środków na kotwę 500 złotych. Wyjaśnił też, że do zmiany umowy i wypłaty pieniędzy w wyższej wysokości, o którą zwrócili się rodzice, niezbędna jest zgoda sądu rodzinnego.

Zgodnie z art. 101 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1359, dalej: KRO), rodzice dziecka są zobowiązani, aby z należytą starannością sprawować zarząd nad majątkiem dziecka, które pozostaje pod ich władzą rodzicielską. Stanowi to przejaw realizacji jednej z podstawowych zasad KRO – dążenia do zagwarantowania dobra dziecku.

Pod pojęciem majątku dziecka rozumie się ogół przysługujących mu aktywów i pasywów majątkowych, niezależnie od sposobu ich nabycia przez małoletniego. Zarząd nad majątkiem dziecka obejmuje z kolei całokształt czynności prawnych, ale również faktycznych, podejmowanych przez rodzica w odniesieniu do majątku swojego dziecka. Wśród takich czynności można wymienić w szczególności działania skutkujące sprzedażą przedmiotu własności, najem lub wydzierżawieniem go bądź obciążenia prawem osoby trzeciej. Będą nimi również czynności prowadzące do utrzymania majątku dziecka w należytym stanie oraz prawidłowej kondycji.

Jak wskazano powyżej, sposób nabycia składników majątkowych przez małoletniego jest nieistotny – może dojść więc do niego wskutek przekazania określonej kwoty pieniędzy przez rodzica lub innego krewnego na prowadzony na rzecz małoletniego rachunek bankowy.

Zarząd nad środkami finansowymi nieprzekazanymi dziecku do swobodnego użytku będą co do zasady sprawować rodzice tego dziecka (por. art. 101 § 2 KRO). Co jednak istotne, zarząd rodziców nad majątkiem i finansami ich dziecka jest ograniczony do czynności, które swoim zakresem nie przekraczają czynności zwykłego zarządu. Zgodnie bowiem z art. 103 § 3 KRO, rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.

Pojęcie czynności przekraczającej lub mieszącej się w ramach zwykłego zarządu nie zostało zdefiniowane w KRO czy w przepisach innych ustaw. Ich ujęcie zależy od oceny indywidualnej sytuacji dziecka i jego rodziców czy zwyczajów przyjętych w danym środowisku. Oceny, czy dana czynności przekracza zakres zwykłego zarządu, powinno się dokonać pod kątem obiektywnych kryteriów faktycznych i majątkowych oraz skutków, jakie zachowanie rodziców może wywołać w majątku dziecka pod kątem zapewnienia małoletniemu dobra oraz ochrony jego interesów życiowych.

Powszechnie przyjmuje się jednak, iż za czynność zwykłego zarządu należy uważać działania związane z prowadzeniem lub zachowaniem majątku dziecka, które nie będą naruszać jego interesów. Wobec tego, za czynności niemieszczące się w ramach zwykłego zarządu uważane są takie zachowania, które mogą, choćby hipotetycznie, prowadzić do naruszenia interesów majątkowych dziecka.

Powyższe oznacza, iż działanie banku opisane w zapytaniu skierowanym przez rodziców dziecka do Rzecznika Finansowego należy uznać za zgodne z prawem. Należy bowiem wyjaśnić, iż wypłata z rachunku małoletniego kwoty 5.000 zł może zostać uznana za czynność przekraczającą zwykły zarząd w sytuacji, w której comiesięczne wpływy na rachunek dziecka, jak i limit wypłaty z tego rachunku wynosiły odpowiednio po 500 zł.

Rzecznik Finansowy pragnie uzupełniająco wyjaśnić, iż jednym ze sposobów zagwarantowania małoletniemu jego dobra, może być uniemożliwienie rodzicom dziecka podjęcia jednorazowo większej kwoty środków finansowych, niż jest to dopuszczone w umowie prowadzenia rachunku bankowego na rzecz małoletniego. Omyłka rodziców w wykonanym przelewie nie wyłącza obowiązku uzyskania zgody sądu rodzinnego. Bank nie jest w stanie ocenić czy do takiej pomyłki faktycznie doszło ani jakie są faktyczne powody działania rodziców. Z tego powodu niezbędne jest uzyskanie zgody sądu rodzinnego na realizację transakcji. Ponadto, co zostało już wskazane, bez znaczenia dla obowiązku pełnienia przez rodzica prawidłowego zarządu nad majątkiem dziecka jest sposób jego pozyskania przez małoletniego – dotyczy to również środków przekazywanych małoletniemu na rachunek bankowy.

WAŻNE!!!

Zgodnie z orzecznictwem polskich sądów powszechnych, czynność prawna prowadzącą do rozporządzenia mieniem dziecka bez zgody sądu rodzinnego, o której mowa w art. 101 § 3 KRO, jest bezwzględnie nieważna, z racji jej sprzeczności z prawem (art. 58 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, poz. 1740 ze zm., dalej: KC). Zezwolenie musi zostać przed zawarciem czynności prawnej, bowiem czynność ta nie będzie mogła zostać w późniejszym konwalidowana (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 20 sierpnia 2020 r., sygn. akt I ACa 571/19).

Jakie podstawowe czynności należy podjąć w razie błędnie wykonanego przelewu?

Do Rzecznika Finansowego z prośbą o udzielenie porady zwrócił się student studiów niestacjonarnych, który chciał dokonać płatności za czesne za studia. Jak okazało się następnego dnia, wykonał przelew na nieprawidłowy rachunek bankowy. Chciał uzyskać informacje, do którego banku powinien skierować się o zwrot środków – własnego czy banku odbiorcy przelewu.

W myśl art. 143 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U z 2020 r., poz. 794 ze zm.) transakcja płatnicza (a więc przelew bankowy) zostaje zrealizowana na rzecz jej odbiorcy wskutek zlecenia płatniczego złożonego przez płatnika (posiadacza rachunku bankowego wykonującego przelew). W celu wykonania takiej transakcji niezbędne jest określenie przez płatnika indywidualnego i unikatowego identyfikatora odbiorcyprzelewu. Tym identyfikatorem jest najczęściej numer rachunku bankowego odbiorcy przelewu pieniężnego.

W razie wykonania przez klienta banku przelewu na niewłaściwy rachunek bankowy wskazany przez płatnika, zarówno bank płatnika, jak i bank odbiorcy przelewu pieniędzy nie ponoszą odpowiedzialności za dokonaną transakcję. Bank płatnika jest jednak zobligowany do podjęcia stosownych działań, mających na celu odzyskanie środków przez płatnika. Co istotne, są one podejmowane dopiero po zawiadomieniu banku przez jego klienta.

Z tego powodu, bankiem, do którego powinna zwrócić się osoba wykonująca nieprawidłowy przelew, jest bank, w którym posiada swój rachunek bankowy oraz z którego wykonywano przelew środków finansowych. Należy zastrzec, iż nieprawidłowe jest wystąpienie z wnioskiem o zwrot środków do banku odbiorcy przelewu. Takie działanie może spotkać się z nieodpowiednią reakcją ze strony tego podmiotu rynku finansowego, skutkującą brakiem odzyskania utraconych pieniędzy.

WAŻNE!!!

Rzecznik Finansowy pragnie wyjaśnić, że procedura odzyskania pieniędzy z tytułu nieprawidłowo wykonanego przelewu nie stanowi postępowania reklamacyjnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym (Dz. U. 2019 r. poz. 2279 ze zm., dalej: ustawa o Rzeczniku Finansowym). Tym samym, wezwanie banku do podjęcia stosownych działań nie będzie postrzegane jako reklamacja w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy o Rzeczniku Finansowym. Dopiero zaś brak przedsięwzięcia przez bank wymaganych czynności lub udzielenia informacji będzie stanowić przesłankę do wniesienia reklamacji, a w razie braku jej uwzględnienia przez podmiot rynku finansowego – także wniosku do Rzecznika Finansowego o podjęcie postępowania interwencyjnego.