Zakład ubezpieczeń odmówił wypłaty odszkodowania bowiem upłynął termin badania technicznego pojazdu, czy słusznie postąpił ?

Niestety brak ważnego badania technicznego w większości zakładów ubezpieczeń wyłącza odpowiedzialność za uszkodzenie pojazdu, niezależnie od tego, czy przyczyną szkody był stan techniczny pojazdu. W naszej ocenie jest to jednak zbyt kategoryczne wyłączenie, zwłaszcza jeżeli towarzystwo uznaje badanie za ważne tylko wtedy, gdy jest potwierdzone wpisem w dowodzie rejestracyjnym. Zdarza się bowiem, że z różnych przyczyn (nie zawsze zawinionych przez właściciela pojazdu) diagnosta może odmówić odnotowania badania w dowodzie rejestracyjnym, np. brak miejsca na wpis, ujawnienie błędu w numerze nadwozia (zawinionego przez pracownika Wydziału Komunikacji). Pojazd pomimo braku wpisu może uczestniczyć w ruchu drogowym, na podstawie zaświadczenia o przeprowadzonym badaniu technicznym pojazdu, dopuszczającym pojazd do ruchu. Odmówienie odpowiedzialności w takim przypadku należy uznać za nieuzasadnione i sprzeczne z celem umowy ubezpieczenia autocasco. W wielu bowiem sytuacjach, brak wpisu o badaniu nie oznacza niedopuszczenia pojazdu do ruchu, a zatem stosując wykładnię celowościową (celem tego wyłączenia jest, należy sądzić, pozbawienie Ubezpieczającego gwarancji pokrycia szkód, będących często wynikiem zaniedbań stanu technicznego pojazdu) niezgodne z intencjami stron umowy.

Należy również zwrócić uwagę na wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie, Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na mocy którego, pod nr 2560 wpisano następującą klauzulę do rejestru klauzul niedozwolonych (czyli niedozwolonych postanowień umownych) prowadzonego przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów:

"TUiR WARTA S.A. nie odpowiada za szkody: powstałe w czasie ruchu pojazdu, gdy pojazd nie był dopuszczony do ruchu, a w przypadku pojazdów podlegających rejestracji - gdy w chwili zaistnienia szkody pojazd nie był zarejestrowany lub nie posiadał ważnego badania technicznego."

Stosownie do treści art. 385¹  § 1 kodeksu cywilnego, postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym ceny lub wynagrodzenia, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Wpisanie takiego zapisu do rejestru klauzul abuzywnych oznacza zakaz stosowania takiego zapisu (również o podobnej treści i celu) przez innych przedsiębiorców we wzorcach umownych. 

Biorąc pod uwagę powyższe w tego typu sytuacjach zakład ubezpieczeń powinien badać więc, czy brak wpisu o badaniu jest jednoznaczny z niedopuszczeniem pojazdu do ruchu, czy też wynika to z innych przyczyn nie zawsze uzasadniających odmowę wypłaty odszkodowania. Należy również badać czy istnieje związek przyczynowy między brakiem badań technicznych a powstałą szkodą.

Odpowiedź przygotowała ekspert w BRU Wanda Życińska - Myszka, aktualizacji i uzupełnień dokonał Piotr Budzianowski, starszy specjalista w BRU