Z przyjemnością przekazujemy w Państwa ręce sprawozdanie z działalności Rzecznika Finansowego za 2023 rok. Prezentujemy nie tylko faktograficzne wydarzenia, ale także główne trendy w zakresie reklamacji składanych przez klientów podmiotów rynku finansowego oraz obszary, w których konsumenci potrzebowali szczególnej pomocy i wsparcia.
Misją Rzecznika Finansowego jest podejmowanie działań w zakresie ochrony klientów podmiotów rynku finansowego. Rzecznik realizuje swoją misję w szczególności podejmując interwencje na wniosek klientów. W 2023 roku Rzecznik podjął czynności w 24 655 sprawach. Wliczają się w to zarówno wnioski złożone w samym 2023 roku, jak i w latach wcześniejszych. Jeśli chodzi o wnioski tylko z 2023 roku Rzecznik podjął 9,5 tys. interwencji.
Rok 2023 to łącznie 15,9 tys. porad telefonicznych oraz ponad 5 tys. porad, których udzielono w ramach działalności Rzecznika Finansowego drogą e-mailową. W minionym roku Rzecznik zwiększył liczbę konsultantów obsługujących sprawy klientów, co sprawiło że obsługa wniosków stała się szybsza, a liczba porad uległa zwiększeniu. Co więcej, otwarte zostały biura terenowe Rzecznika – pierwsze w Olsztynie, a kolejne w Lublinie. Klienci mogą w nich zgłaszać skargi, uzyskiwać porady prawne oraz otrzymywać wsparcie w rozwiązaniu sporów z podmiotami rynku finansowego.
Fakt, że tak wiele osób zwraca się do nas z prośbą o pomoc, daje nam dodatkowy impuls do prowadzenia działań na rzecz konsumentów. Nasza misja to ochrona ich interesów. Czynimy to nieustannie przy wykorzystaniu wszystkich dostępnych środków. Temu też służą nasze biura terenowe, które zapewniają klientom bezpośredni kontakt z naszymi ekspertami. Już niebawem planujemy otwarcie kolejnych, w Gdańsku i Wrocławiu – powiedział Rzecznik Finansowy, Bohdan Pretkiel, komentując informacje zawarte w tegorocznym sprawozdaniu.
Według raportu Rzecznik w 2023 roku złożył 19 skarg nadzwyczajnych do Sądu Najwyższego dotyczących spraw z zakresu rynku bankowego, kapitałowego i ubezpieczeniowego. Wydano także łącznie 530 oświadczeń zawierających istotne poglądy Rzecznika. Warto dodać, że istotny pogląd to materiał opiniodawczy o charakterze pomocniczym, który może mieć znaczenie w przypadku sporów sądowych prowadzonych przez klientów rynku finansowego. Choć dla sądu nie jest wiążący, w uzasadnieniu orzeczenia, sąd powinien ustosunkować się do argumentów w nim przedstawionych.
Istotnym wydarzeniem z punktu widzenia działalności Rzecznika było także wydanie w 2023 roku przez Trybunał Sprawiedliwości UE wyroku w sprawie o sygn. C-520/21, dotyczącej interesów kredytobiorców, w tym tzw. „frankowiczów”. Wyrok ten przesądził, że kredytobiorcy mają prawo domagać się od banków wynagrodzenia za bezprawne korzystanie z kapitału. Był to ważny sygnał dla polskich sądów w kwestii kierunku, w jakim powinna zmierzać praktyka orzecznicza w zakresie wzajemnych rozliczeń stron przy uznaniu umowy kredytu za nieważną.
Stanowisko Trybunału było zasadniczo zbieżne z tym, jakie dotąd prezentowaliśmy. W sprawie o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału Rzecznik Finansowy aktywnie uczestniczył zarówno w postępowaniu, przedstawiając swoje stanowisko na etapie pisemnym oraz na rozprawie jeszcze w 2022 roku – mówi Rzecznik Finansowy, dr Bohdan Pretkiel, odnosząc się do wyroku TSUE.
Istotna część działalności Rzecznika to możliwość wpłynięcia na ukształtowanie orzecznictwa w sposób korzystny dla konsumentów. Wśród kluczowych spraw z 2023 roku warto wskazać wniosek do Sądu Najwyższego złożony w celu ujednolicenia rozbieżności w orzecznictwie związanym z kwestiami napraw pojazdów mechanicznych. Wniosek ten ma związek z pytaniem prawnym dotyczącym ustalenia wysokości odszkodowania w oparciu o hipotetyczne koszty naprawy pojazdu mechanicznego w przypadku, gdy naprawa pojazdu stała się niemożliwa w wyniku następczych działań poszkodowanego.
