Konto Mieszkaniowe

Konto Mieszkaniowe jest jednym z rozwiązań przewidzianych w ramach programu Pierwsze Mieszkanie. Jest to specjalne konto, które ma służyć do gromadzenia oszczędności na zakup mieszkania lub domu. Konto jest oprocentowane, a dodatkowo każdemu oszczędzającemu po spełnieniu określonych warunków zostanie naliczona, co roku, specjalna Premia Mieszkaniowa.

Konto Mieszkaniowe można otworzyć w banku komercyjnym, który ma podpisaną umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (BGK) który koordynuje wdrażanie tego programu – przy czym sam BGK nie jest bankiem komercyjnym przez co nie można w nim otworzyć takiego Konta. Wykaz banków jest dostępny na stronie internetowej BGK.

Co do zasady z Konta Mieszkaniowego może skorzystać osoba fizyczna, która spełnia następujące kryteria:

• ukończyła 13 lat i w dniu zawarcia umowy prowadzenia Konta Mieszkaniowego nie ukończyła 45 lat,
• nie posiada ani nie posiadała lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego (wyjątek – patrz pytanie 4),
• nie przysługuje jej ani nie przysługiwało spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego (wyjątek – patrz pytanie 4),
• na jej rzecz:
  • nie jest prowadzone inne Konto Mieszkaniowe ani inna Lokata Mieszkaniowa,
  • nie było prowadzone inne Konto Mieszkaniowe ani inna Lokata Mieszkaniowa, chyba że ich prowadzenie zakończono przed ukończeniem przez nią 18 lat i nie została wypłacona Premia Mieszkaniowa.

Nie, ustawa przewiduje pewne wyjątki. Warunek dotyczący nieposiadania prawa własności/spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego/domu jednorodzinnego spełnia również osoba, która:

• posiada albo posiadała prawo własności albo której przysługuje albo przysługiwało spółdzielcze prawo do nie więcej niż jednego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego w którym mieszka lub mieszkała z co najmniej dwójką własnych lub przysposobionych dzieci, gdy powierzchnia mieszkania nie przekracza:
  • 50 m² w przypadku 2 dzieci,
  • 75 m² w przypadku 3 dzieci,
  • 90 m² w przypadku 4 dzieci,
  • bez ograniczeń w przypadku 5 lub większej liczby dzieci,
• posiada albo posiadała prawo własności albo której przysługuje lub przysługiwało spółdzielcze prawo do nie więcej niż jednego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego:
  • nabytego w drodze dziedziczenia po rozpoczęciu oszczędzania lub
  • w udziale nie wyższym niż 50 % i nabytego w drodze dziedziczenia przed rozpoczęciem oszczędzania lub
  • wyłączonego z użytkowania na podstawie decyzji organu budowlanego w związku z katastrofą budowlaną lub ze skutkami powodzi, wiatru, osunięcia ziemi lub działania innego żywiołu lub co najmniej 12 miesięcy przed rozpoczęciem oszczędzania.

• okres oszczędzania na Koncie Mieszkaniowym wynosi minimalnie 3 lata, a maksymalnie 10 lat,
• oszczędzający zobligowany jest do dokonywania comiesięcznych wpłat:
  • nie niższych niż 500 zł (6000 zł rocznie),
  • nie wyższych niż 2000 zł (24000 zł rocznie),
• raz w roku oszczędzający może bez konsekwencji nie dokonać jednej wpłaty,
• jeżeli oszczędzający dokonana co najmniej 11 wpłat w skali roku to do oszczędności zgromadzonych na Koncie Mieszkaniowym zostanie mu doliczona dodatkowa Premia Mieszkaniowa; niespełnienie tego warunku w jednym roku, nie przekreśla możliwości uzyskania przez oszczędzającego Premii Mieszkaniowej w roku następnym.

Nie, bank prowadzący Konto Mieszkaniowe nie pobiera od oszczędzającego opłat ani prowizji w związku z prowadzeniem takiego konta.

Oszczędności zgromadzone na Koncie Mieszkaniowym są oprocentowane według zmiennej stopy procentowej, nie niższej niż 75% stopy oprocentowania rachunku oszczędnościowego, który zgodnie z ofertą banku prowadzącego Konto Mieszkaniowe, mogłaby jako obecny klient, dla nowych środków, równolegle prowadzić w tym banku osoba fizyczna.

Przykład:
Jeżeli Bank X prowadzi rachunek oszczędnościowy dla osób fizycznych i jego oprocentowanie wynosi 5% w skali roku, minimalne oprocentowanie Konta Mieszkaniowego (nie uwzględniając premii mieszkaniowej) wynosi 5% * 0,75 = 3,75%.

Jeżeli bank prowadzący Konto Mieszkaniowe nie oferuje prowadzenia ww. rachunków, Konto Mieszkaniowe jest oprocentowane według zmiennej stopy procentowej nie niższej niż 50% wskaźnika WIRON.

Nie, w przeciwieństwie do zwykłego konta oszczędnościowego, uzyskany w ramach Konta Mieszkaniowego zysk jest zwolniony z podatku od zysków kapitałowych.

Tak, oszczędzający może nieodpłatnie przenieść prowadzenie Konta Mieszkaniowego do innego banku. Przy czym zmiany banku można dokonać po upływie co najmniej 12 miesięcy prowadzenia Konta Mieszkaniowego lub po co najmniej 12 miesiącach od ostatniej zmiany.

Premia Mieszkaniowa naliczana jest co roku, a jej wysokość obliczana jest na podstawie jednego z dwóch wskaźników:

• średniorocznego wskaźnika inflacji (dla roku prowadzenia konta, za który jest naliczana premia mieszkaniowa) publikowanego przez Główny Urząd Statystyczny lub
• średniej arytmetycznej cen 1 m² powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego ogłoszonej przez Główny Urząd Statystyczny dla 4 kwartałów roku prowadzenia Konta Mieszkaniowego.

W każdym roku wybierany jest wskaźnik korzystniejszy dla oszczędzającego.

Oszczędzającemu będzie przysługiwać Premia Mieszkaniowa w przypadku gdy zgromadzone na Koncie Mieszkaniowym środki pieniężne wypłaci w celu pokrycia całości albo części wydatków ponoszonych przez oszczędzającego w związku z:

• budową domu jednorodzinnego, w tym jego wykończeniem,
• nabyciem prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części w celu budowy na niej domu jednorodzinnego,
• nabyciem prawa własności lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, w tym jego wykończeniem,
• realizacją inwestycji mieszkaniowej kooperatywy mieszkaniowej przez członka tej kooperatywy,
• nabyciem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, w tym jego wykończeniem, lub wniesieniem wkładu budowlanego o którym mowa w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych,
• wniesieniem wkładu mieszkaniowego, o którym mowa w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych,
• wniesieniem kwoty partycypacji, o której mowa w ustawie o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa,
• remontem lub przebudową lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, wyłączonego z użytkowania na podstawie decyzji organu nadzoru budowlanego.

Premia Mieszkaniowa przysługuje oszczędzającemu, w sytuacji, gdy została naliczona co najmniej 3 razy, z pominięciem naliczenia za pierwszy rok kalendarzowy prowadzenia Konta Mieszkaniowego, jeżeli w tym roku konto było prowadzone przez okres krótszy niż 9 miesięcy.

Przykład 1:

Oszczędzający zakłada Konto Mieszkaniowe 1 sierpnia 2023 r., wtedy Premia Mieszkaniowa przysługuje mu, gdy zostanie naliczona za lata 2024, 2025 i 2026 – nie jest wliczany rok 2023, ponieważ w tym roku konto było prowadzone przez okres krótszy niż 9 miesięcy.

Przykład 2:

Oszczędzający zakłada Konto Mieszkaniowe 1 lutego 2024 r., wtedy Premia Mieszkaniowa zostanie naliczona za lata 2024, 2025 i 2026 – wliczany jest rok 2024, ponieważ w tym roku konto było prowadzone przez okres dłuższy niż 9 miesięcy.

Premia Mieszkaniowa jest wypłacana jednorazowo wraz ze środkami pieniężnymi zgromadzonymi na Koncie Mieszkaniowym, w terminie 14 dni od dnia złożenia dyspozycji wypłaty tych środków wraz z Premią Mieszkaniową albo w terminie późniejszym, wskazanym przez oszczędzającego w tej dyspozycji.

Wypłata zgromadzonych na Koncie Mieszkaniowym środków pieniężnych wraz z Premią Mieszkaniową jest dokonywana na wskazany przez oszczędzającego:

• mieszkaniowy rachunek powierniczy,
• rachunek bankowy sprzedającego nieruchomość gruntową lub jej część,
• rachunek bankowy sprzedającego lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny,
• rachunek bankowy zbywającego spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego,
• rachunek bankowy spółdzielni mieszkaniowej,
• rachunek bankowy społecznej inicjatywy mieszkaniowej,
• rachunek bankowy.

Tak, z tytułu wypłaty Premii Mieszkaniowej bank prowadzący Konto Mieszkaniowe pobiera prowizję odpowiadającą 1% tej premii. Prowizję pobiera się przez jej potrącenie z wypłacanej Premii Mieszkaniowej.

Prawo do Premii Mieszkaniowej nie podlega dziedziczeniu.

Oszczędzający, po zakończeniu oszczędzania, ma 5 lat na wydanie środków zgromadzonych na Koncie Mieszkaniowym. Premia Mieszkaniowa przysługuje na cele związane z rozpoczęciem: budowy, remontu lub przebudowy domu jednorodzinnego; realizację inwestycji kooperatywy mieszkaniowej; remontu lub przebudowy lokalu mieszkalnego.

Tak, przy czym sprzedaż mieszkania, jego wynajęcie lub zmiana sposobu jego przeznaczenia z mieszkalnego na inny w okresie 3 lat od dnia wypłaty Premii Mieszkaniowej wiąże się z obowiązkiem jej zwrotu przez oszczędzającego.

Nie, Premia Mieszkaniowa jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Konto Mieszkaniowe zostanie przekształcone w Lokatę Mieszkaniową, gdy

• upłynie maksymalny okres prowadzenia Konta Mieszkaniowego, czyli po upływie 10 lat,
• po upływie 3 lat liczonych od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym zawarto umowę Konta Mieszkaniowego:
  • nie dokonano wymaganej comiesięcznej wpłaty na Konto Mieszkaniowe,
  • oszczędzający wypłacił część zgromadzonych na Koncie Mieszkaniowym środków pieniężnych (w tym przypadku bank przekształcając Konto Mieszkaniowe w Lokatę Mieszkaniową pomniejszy zgromadzone na koncie środki o kwotę podatku dochodowego, który nie został pobrany w związku ze zwolnieniem).

Nie, w związku z przekształceniem Konta Mieszkaniowego w Lokatę Mieszkaniową oraz jej prowadzeniem, bank nie pobierze od oszczędzającego opłat ani prowizji.

Lokata Mieszkaniowa może być prowadzona przez okres 12 miesięcy i po tym czasie odnawiana, ale maksymalnie 4 razy. Jeżeli odnowienie Lokaty Mieszkaniowej nastąpi przed ukończeniem przez oszczędzającego 30 lat – wówczas Lokata Mieszkaniowa jest odnawiana bez względu na liczbę poprzednich odnowień.

Zgromadzone na Lokacie Mieszkaniowej środki pieniężne są oprocentowane według stałej stopy procentowej, nie niższej niż 75% stopy oprocentowania rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej, który zgodnie z ofertą banku prowadzącego konto mogłaby w dniu przekształcenia otworzyć w tym banku osoba fizyczna, na okres 12 miesięcy.
Jeżeli bank prowadzący konto nie oferuje prowadzenia takich rachunków – według stałej stopy procentowej nie niższej niż 50% obowiązującego w dniu ustalania jej wysokości wskaźnika WIRON.