Od 17 listopada 2023 r. istnieje możliwość zastrzeżenia numeru PESEL poprzez aplikację „mObywatel” lub osobiście w urzędzie każdej gminy w Polsce. Skutki prawne zastrzeżenia numeru PESEL zaczną obowiązywać w odniesieniu do zdarzeń występujących od 1 czerwca 2024 r. To właśnie z tym dniem wejdą w życie odpowiednie zmiany w ustawach szczegółowych, nakładające obowiązek weryfikacji numeru PESEL w rejestrze zastrzeżeń przy zawieraniu określonych umów. Nie ulega wątpliwości, że potrzeba ochrony danych osobowych przed skutkami ich nielegalnego wykorzystania w usługach finansowych wymaga podjęcia odpowiednich działań prawnych. Konieczne jest przy tym przestrzeganie całokształtu regulacji Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Dotyczy to zwłaszcza treści norm określających prawa i obowiązki podmiotów prawa, a więc klientów, podmiotów rynku finansowego, a także organów władzy publicznej.
Publikacja Zastrzeganie numeru PESEL przez obywateli a realizacja usług finansowych – perspektywa prawno–konstytucyjna stanowi analizę ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z zapobieganiem kradzieży tożsamości, której projekt został złożony jeszcze w 2022 roku. W ocenie przyjętej regulacji przyjęto kryterium zgodności z normami konstytucyjnymi. Wskazano przy tym na rygory polskiej ustawy zasadniczej oraz problemy, które mogą wystąpić w praktyce stosowania nowych przepisów prawnych. Stanowisko wyrażone w niniejszej analizie może stanowić punkt wyjścia do prowadzenia dalszych dyskusji nad treścią przepisów prawnych dot. zastrzegania numeru PESEL wraz z wyważeniem i ochroną wartości konstytucyjnych.
Zapraszamy do lektury.
