Przejdź do treści Wyszukiwarka

Komunikat Rzecznika Finansowego odnośnie wyroku TSUE z dnia 8 czerwca 2023 r. w sprawie C-570/21

12 czerwiec 2023

W dniu 8 czerwca 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał wyrok w sprawie C – 570/21 (wyrok TSUE). W wyroku TSUE stwierdził, że pojęcie „konsumenta” obejmuje osobę, która zawarła umowę kredytu do użytku częściowo związanego z jej działalnością gospodarczą lub zawodową, a w części niezwiązanego z tą działalnością – jeżeli cel działalności gospodarczej lub zawodowej jest tak ograniczony, że nie jest on dominujący w ogólnym kontekście tej umowy.

Stanowisko Rzecznika Finansowego

Rzecznik Finansowy podziela stanowisko wyrażone przez TSUE w wyroku. Zdaniem Rzecznika Finansowego właściwe sądy powinny w zawisłych przed nimi sprawach szczegółowo badać okoliczności ilościowe oraz jakościowe przy dokonywaniu oceny czy gospodarczy cel umowy kredytu indeksowanego do waluty obcej jest tak ograniczony, że nie jest on dominujący w ogólnym kontekście umowy kredytowej.

Link do wyroku TSUE:

https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=274418&pageIndex=0&doclang=PL&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=1611009

Wyrok TSUE z dnia 8 czerwca 2023 r. w sprawie C-570/21

Wyrok dotyczy pytań zadanych przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Woli w Warszawie, który zwrócił się do TSUE z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

  1. Czy art. 2 lit. b) dyrektywy 93/13 oraz jej motywy należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwiają się one zaliczeniu do definicji »konsumenta« osoby prowadzącej działalność gospodarczą, która zawarła wspólnie z kredytobiorcą nieprowadzącym takiej działalności umowę kredytu indeksowanego do waluty obcej, przeznaczonego do użytku po części gospodarczego jednego z kredytobiorców, a po części niezwiązanego z jego działalnością gospodarczą, i to nie tylko w sytuacji, gdy użytek gospodarczy jest na tyle marginalny, iż odgrywa jedynie nikłą rolę w ogólnym kontekście danej umowy, przy braku znaczenia, iż pozagospodarczy aspekt ma charakter dominujący?
  2. W razie pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze, czy art. 2 lit. b) dyrektywy 93/13 oraz jej motywy należy interpretować w ten sposób, że zawarte w tym przepisie pojęcie »konsumenta« obejmuje także osobę, która w chwili podpisania umowy prowadziła działalność gospodarczą, zaś drugi kredytobiorca takiej działalności w ogóle nie prowadził, a następnie obie te osoby zawarły z bankiem umowę kredytu indeksowanego do waluty obcej, którego kapitał został częściowo wykorzystany na cel gospodarczy jednego z kredytobiorców, a po części na cel niezwiązany z prowadzoną działalnością gospodarczą, w sytuacji, gdy użytek gospodarczy nie ma charakteru marginalnego i nie odgrywa jedynie nikłej roli w ogólnym kontekście umowy kredytu, przy czym pozagospodarczy aspekt ma charakter dominujący, a bez wykorzystania kapitału kredytu na cel gospodarczy nie byłoby możliwe jego udzielenie na cel pozagospodarczy?”

W stanie faktycznym sprawy rozpoznawanej przez sąd odsyłający środki przeznaczone na cele związane z działalnością gospodarczą jednego z kredytobiorców stanowiły 35% wypłaconej kwoty, zaś 65 % środków było przeznaczonych na cele konsumpcyjne, niezwiązane z działalnością gospodarczą kredytobiorców (w przeważającym stopniu na remont nieruchomości). Celem związanym z działalnością gospodarczą jednego z kredytobiorców była spłata zobowiązań związanych z prowadzeniem tej działalności. Co istotne, kredytobiorca wymagał spłaty tych zobowiązań, jako warunek zawarcia umowy kredytu.

W wyroku TSUE stwierdził, że art. 2 lit. b) dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że pojęcie „konsumenta” w rozumieniu tego przepisu obejmuje osobę, która zawarła umowę kredytu do użytku częściowo związanego z jej działalnością gospodarczą lub zawodową, a w części niezwiązanego z tą działalnością, wspólnie z innym kredytobiorcą, który nie działał w ramach swojej działalności gospodarczej lub zawodowej, jeżeli cel działalności gospodarczej lub zawodowej jest tak ograniczony, że nie jest on dominujący w ogólnym kontekście tej umowy.

Ponadto w wyroku TSUE wskazał, że art. 2 lit. b) dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że w celu ustalenia, czy dana osoba jest objęta zakresem pojęcia „konsumenta” w rozumieniu tego przepisu, a w szczególności, czy gospodarczy cel umowy kredytu zawartej przez tę osobę jest tak ograniczony, że nie jest on dominujący w ogólnym kontekście tej umowy, sąd odsyłający jest zobowiązany uwzględnić wszystkie istotne okoliczności towarzyszące tej umowie, zarówno ilościowe, jak i jakościowe, takie jak w szczególności podział wykorzystania pożyczonego kapitału na działalność zawodową i pozazawodową, a w przypadku większej liczby kredytobiorców okoliczność, że tylko jeden z nich realizuje cel gospodarczy lub że kredytodawca uzależnił udzielenie kredytu przeznaczonego na cele konsumenckie od częściowego przeznaczenia pożyczonej kwoty na spłatę długów związanych z działalnością gospodarczą lub zawodową.

Powyższe oznacza, że status konsumenta mogą posiadać także osoby, które zaciągnęły kredyt również w celu związanym z prowadzoną działalnością gospodarczą, nawet w przypadku, gdy cel ten nie ma charakteru na tyle marginalnego, iż odgrywa on jedynie nikłą rolę w ogólnym kontekście danej umowy. Jednocześnie jednak cel ten nie powinien być dominujący względem części przeznaczonej na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności. Decydujące o tym będą okoliczności faktyczne sprawy, które powinien zbadać pod tym kątem sąd ją rozpoznający.

Polecane

14.10.2024
Tydzień Mediacji
11.10.2024
Przedstawiciel Biura Rzecznika Finansowego na zjeździe Katedr, Zakładów oraz Zespołów Badawczych Publicznego Prawa Gospodarczego
10.10.2024
Komunikat Rzecznika Finansowego w sprawie wsparcia dla kredytobiorców dotkniętych powodzią