W sobotę, 28 czerwca 2025 r., weszła w życie ustawa z dnia 26 kwietnia 2024 r. o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze, nazywana Polskim Aktem o Dostępności.
To przełomowa data przede wszystkim dla osób ze szczególnymi potrzebami – to właśnie z myślą o nich powstały nowe przepisy. Od teraz osoby z niepełnosprawnością oraz z ograniczeniami zmysłów mają prawo oczekiwać, że objęte ustawą produkty i usługi będą dostępne i umożliwią im samodzielne korzystanie – na równi z innymi użytkownikami.
Warto jednak podkreślić, że ustawa nie obejmuje dostępności architektonicznej, a więc nie wszystkie bariery fizyczne muszą zostać usunięte.
Nowe przepisy to również istotna zmiana dla przedsiębiorstw z różnych sektorów, które od 28 czerwca są zobowiązane zapewnić zgodność oferowanych produktów i usług z wymaganiami dostępności.
Usługi bankowości detalicznej bez barier
Jedną z branż objętych ustawą jest sektor finansowy. Przepisy obejmują popularne, codzienne usługi, z których korzystają miliony konsumentów. W ramach bankowości detalicznej przepisy ustawy obejmują m.in. świadczenie usług płatniczych, prowadzenie rachunków płatniczych, zawieranie umów o kredyt konsumencki i hipoteczny, a także działalność maklerską.
Rzecznik Finansowy na straży dostępności
– To kluczowy moment na drodze do finansów dostępnych dla wszystkich. W przypadku wielu usług osoby ze szczególnymi potrzebami już dziś mogą liczyć na brak barier. Jeśli chodzi o pozostałe, wyznaczamy punkt, od którego nie ma odwrotu – dostępność będzie musiała zostać zapewniona. Jako Rzecznik mogę zapewnić, że instytucja, którą kieruję, jest w pełni gotowa do sprawowania nadzoru i ochrony nowych praw konsumentów – mówi dr Michał Ziemiak, Rzecznik Finansowy.
To właśnie Rzecznik Finansowy odpowiada za nadzór nad spełnianiem wymogów dostępności w zakresie usług bankowości detalicznej.
Skarga to skuteczne narzędzie
Od 28 czerwca działa również system skarg i zażaleń wprowadzony ustawą. Każdy konsument, który uzna, że dana usługa jest niedostępna, może złożyć skargę bezpośrednio do firmy, która ją oferuje. W treści skargi należy wskazać, które wymagania dostępności nie zostały spełnione i jak – zdaniem składającego – usługodawca mógłby to poprawić. Firma ma obowiązek rozpatrzyć skargę w ciągu 30 dni (lub 60 dni w przypadkach wyjątkowych). Jeśli nie dotrzyma terminu, skarga uznawana jest automatycznie za rozpatrzoną zgodnie z żądaniem konsumenta.
W przypadku uznania skargi, usługodawca musi wprowadzić zmiany w ciągu maksymalnie 6 miesięcy od jej otrzymania.
Zgłoszenie do PFRON – może to zrobić każdy
O niedostępności usługi można również poinformować Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). W zgłoszeniu wystarczy wskazać, którego podmiotu dotyczy problem oraz jakie wymagania dostępności nie są spełnione. Zgłoszenie może złożyć każdy – nie tylko konsument.
Prezes Zarządu PFRON ma 30 dni na rozpatrzenie zawiadomienia lub przekazanie go do odpowiedniego organu nadzoru. W przypadku usług bankowości detalicznej właściwym organem będzie Rzecznik Finansowy. Jeśli w wyniku kontroli Rzecznik ustali, że usługa nie spełnia wymagań dostępności, może: nakazać dostosowanie usługi, nałożyć karę pieniężną, a w skrajnych przypadkach – zakazać świadczenia danej usługi.
Więcej informacji dostępnych jest na stronach internetowych PFRON i Rzecznika Finansowego.
Polski Akt o Dostępności już obowiązuje. Nowy etap dostępności usług finansowych
W sobotę, 28 czerwca 2025 r., weszła w życie ustawa z dnia 26 kwietnia 2024 r. o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze, nazywana Polskim Aktem o Dostępności.
To przełomowa data przede wszystkim dla osób ze szczególnymi potrzebami – to właśnie z myślą o nich powstały nowe przepisy. Od teraz osoby z niepełnosprawnością oraz z ograniczeniami zmysłów mają prawo oczekiwać, że objęte ustawą produkty i usługi będą dostępne i umożliwią im samodzielne korzystanie – na równi z innymi użytkownikami.
Warto jednak podkreślić, że ustawa nie obejmuje dostępności architektonicznej, a więc nie wszystkie bariery fizyczne muszą zostać usunięte.
Nowe przepisy to również istotna zmiana dla przedsiębiorstw z różnych sektorów, które od 28 czerwca są zobowiązane zapewnić zgodność oferowanych produktów i usług z wymaganiami dostępności.
Usługi bankowości detalicznej bez barier
Jedną z branż objętych ustawą jest sektor finansowy. Przepisy obejmują popularne, codzienne usługi, z których korzystają miliony konsumentów. W ramach bankowości detalicznej przepisy ustawy obejmują m.in. świadczenie usług płatniczych, prowadzenie rachunków płatniczych, zawieranie umów o kredyt konsumencki i hipoteczny, a także działalność maklerską.
Rzecznik Finansowy na straży dostępności
– To kluczowy moment na drodze do finansów dostępnych dla wszystkich. W przypadku wielu usług osoby ze szczególnymi potrzebami już dziś mogą liczyć na brak barier. Jeśli chodzi o pozostałe, wyznaczamy punkt, od którego nie ma odwrotu – dostępność będzie musiała zostać zapewniona. Jako Rzecznik mogę zapewnić, że instytucja, którą kieruję, jest w pełni gotowa do sprawowania nadzoru i ochrony nowych praw konsumentów – mówi dr Michał Ziemiak, Rzecznik Finansowy.
To właśnie Rzecznik Finansowy odpowiada za nadzór nad spełnianiem wymogów dostępności w zakresie usług bankowości detalicznej.
Skarga to skuteczne narzędzie
Od 28 czerwca działa również system skarg i zażaleń wprowadzony ustawą. Każdy konsument, który uzna, że dana usługa jest niedostępna, może złożyć skargę bezpośrednio do firmy, która ją oferuje. W treści skargi należy wskazać, które wymagania dostępności nie zostały spełnione i jak – zdaniem składającego – usługodawca mógłby to poprawić. Firma ma obowiązek rozpatrzyć skargę w ciągu 30 dni (lub 60 dni w przypadkach wyjątkowych). Jeśli nie dotrzyma terminu, skarga uznawana jest automatycznie za rozpatrzoną zgodnie z żądaniem konsumenta.
W przypadku uznania skargi, usługodawca musi wprowadzić zmiany w ciągu maksymalnie 6 miesięcy od jej otrzymania.
Zgłoszenie do PFRON – może to zrobić każdy
O niedostępności usługi można również poinformować Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). W zgłoszeniu wystarczy wskazać, którego podmiotu dotyczy problem oraz jakie wymagania dostępności nie są spełnione. Zgłoszenie może złożyć każdy – nie tylko konsument.
Prezes Zarządu PFRON ma 30 dni na rozpatrzenie zawiadomienia lub przekazanie go do odpowiedniego organu nadzoru. W przypadku usług bankowości detalicznej właściwym organem będzie Rzecznik Finansowy. Jeśli w wyniku kontroli Rzecznik ustali, że usługa nie spełnia wymagań dostępności, może: nakazać dostosowanie usługi, nałożyć karę pieniężną, a w skrajnych przypadkach – zakazać świadczenia danej usługi.
Więcej informacji dostępnych jest na stronach internetowych PFRON i Rzecznika Finansowego.
