• Przed końcem roku przypominamy, że w 2025 r. limit wpłat na IKE wynosi 26 019 zł, a na IKZE 10 407,60 zł dla pracowników oraz do 15 611,40 zł dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.
• Ekspertka radzi by wybierać te produkty, których mechanizm działania rozumiemy i są zgodne z naszym doświadczeniem oraz preferencjami odnoście poziomu ryzyka oraz stopy zwrotu. Wybierając ofertę, warto także przyjrzeć się kosztom.
W nagraniu z cyklu „Mistrzowskie wykłady o finansach” na kanale RF na YouTube profesor Joanna Rutecka-Góra, członkini Doradczego Komitetu Naukowego przy Rzeczniku Finansowym, wyjaśnia, jak świadomie korzystać z indywidualnych planów emerytalnych.
Ekonomistka wskazuje na co zwracać uwagę przy wyborze produktu, jak oceniać ryzyko i koszty, a także jak unikać najczęstszych błędów oszczędzania emerytalnego.
Rodzaje i formy indywidualnych planów emerytalnych
Do indywidualnych planów trzeciego filara polskiego systemu emerytalnego zaliczamy: indywidualne konta emerytalne (IKE), indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) oraz ogólnoeuropejskie indywidualne produkty emerytalne (OIPE).
IKE i IKZE występują w różnych formach:
- rachunku bankowego,
- funduszy inwestycyjnych,
- rachunków papierów wartościowych w domu maklerskim,
- ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym,
- dobrowolnego funduszu emerytalnego.
Wpłaty na IKE i IKZE pozwalają przede wszystkim gromadzić oszczędności emerytalne. Limity wpłat odnoszą się zawsze do roku kalendarzowego. Limit niewykorzystany w danym roku, nie przechodzi na rok kolejny.
Koniec roku moment, kiedy warto rozważyć wpłatę na konta emerytalne. Szczególnie warto zwrócić uwagę na IKZE, gdyż wpłaty na to konto możemy odliczyć od dochodu w zeznaniu podatkowym, które składamy w przyszłym roku. Kwota ulgi zależy od wysokości wpłat na IKZE oraz indywidualnej stawki podatku dochodowego. Im wyższy podatek płacimy, tym większą ulgę możemy uzyskać. Ustawowy limit wpłat na 2025 rok różni się w zależności od formy zatrudnienia. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą mogą wpłacić do 15 611,40 zł, natomiast pozostali pracownicy do 10 407,60 zł.
Indywidualne plany emerytalne, IKE, IKZE i OIPE, charakteryzują się zwolnieniem z podatku Belki, tj. ten rodzaj oszczędzania jest zwolniony z podatku od dochodów kapitałowych.
Rada 1 – Zwróć uwagę na ryzyko i poziom zysku
Efektywność oszczędzania emerytalnego zależy od stopy zwrotu, a ta związana jest z poziomem ryzyka.
– Jeśli chodzi o efektywność, należy zwrócić uwagę na poziom ryzyka i możliwy poziom zysku. Te dwie kwestie zawsze występują razem – większe ryzyko wiąże się z większymi możliwymi zyskami, ale również większymi wahaniami – wyjaśnia prof. Joanna Rutecka-Góra.
Osoby oszczędzające w dłuższej perspektywie czasowej mogą zaakceptować większą zmienność w zamian za potencjalnie wyższą stopę zwrotu. Dla tych, którzy preferują stabilność lepsze mogą być produkty mniej ryzykowne, np. obligacje.
Rada 2 – Sprawdzaj wpływ kosztów na wysokość oszczędności emerytalnych
Opłaty są jednym z kluczowych elementów, które wpływają na końcową wartość oszczędności.
W przypadku produktów inwestycyjnych różnice w kosztach mogą po latach przekładać się na dziesiątki tysięcy złotych zgromadzonego kapitału. IKE i IKZE mogą być efektywnym narzędziem długoterminowego oszczędzania na emeryturę, ale koszty jego prowadzenia mają istotny wpływ na opłacalność.
– Istotne są koszty. Nawet niewielkie opłaty regularnie pobierane przez lata mogą znacząco obniżyć wartość kapitału na emeryturę. Działa tutaj procent składany – zarówno na naszą korzyść, jak i niekorzyść, jeśli chodzi o opłaty – wskazuje prof. Joanna Rutecka-Góra.
Ekspertka podkreśla również różnice kosztów między formami produktów:
– W funduszach inwestycyjnych, UFK oraz dobrowolnych funduszach emerytalnych należy zwrócić uwagę na opłaty za otwarcie rejestru, opłatę od składki, za zakup lub sprzedaż jednostek, a przede wszystkim na opłatę za zarządzanie.
Warto więc porównać koszty w kilku instytucjach przed podjęciem decyzji o wyborze danego produktu.
Rada 3 – Wybierz produkt, którego mechanizm rozumiesz
W podsumowaniu wykładu o indywidualnych planach emerytalnych – ekonomistka apeluje o świadomy wybór planu emerytalnego. Przed podpisaniem umowy powinniśmy wiedzieć, jak działa produkt, jakie ponosimy ryzyko, jakie są opłaty i z czego będą wynikały przyszłe zyski.
– Wybierając plan emerytalny, należy kierować się zdrowym rozsądkiem, własną wiedzą o rynku oraz zrozumieniem mechanizmu działania produktu. Nie należy kupować czegoś, czego się nie rozumie. Warto pytać o szczegóły działania planu, ponieważ tylko produkt zgodny z oczekiwaniami ma szansę zapewnić odpowiednią emeryturę w przyszłości – zaznacza prof. Joanna Rutecka-Góra.
Świadomie dobrane IKE lub IKZE będzie nie tylko narzędziem do oszczędzania, ale realnym wsparciem budowy finansowego bezpieczeństwa emerytalnego.
Obejrzyj całe nagranie wykładu prof. Joanny Ruteckiej-Góry na kanale YouTube Rzecznika Finansowego.