Wraz z rozpoczynającym się nowym rokiem szkolnym, na pierwszych spotkaniach klasowych przedstawiane są oferty ubezpieczeń dzieci i młodzieży szkolnej. Biuro Rzecznika Finansowego podczas dyżurów eksperckich rejestruje zwiększoną liczbę telefonów od rodziców, którzy poszukują dodatkowych informacji i porad w powyższym zakresie.
Poniżej przypominamy najistotniejsze kwestie, na jakie należy zwrócić uwagę przy zawieraniu umów ubezpieczeń szkolnych.
Odpowiedzi na poniższe pytania są dostępne po kliknięciu.
W Polsce nie istnieje żaden obowiązek nałożony przez prawo na rodziców bądź na placówki edukacyjne aby ubezpieczać dzieci i młodzież szkolną od następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW) czy innych ryzyk. Jedynie przy organizacji wycieczki lub imprezy zagranicznej szkoła ma obowiązek ubezpieczyć uczestników od następstw nieszczęśliwych przypadków i kosztów leczenia (par. 7a ust.2 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 8.11.2001 r., Dz.U.2001.135.1516 w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki). Ubezpieczenia szkolne są więc ubezpieczeniami dobrowolnymi, a to oznacza, że to wyłącznie od decyzji rodziców zależy czy i w jakim zakresie ubezpieczone będzie ich dziecko.
W Polsce wciąż najbardziej popularne są umowy grupowego ubezpieczenia szkolnego proponowane rodzicom w szkołach. Są to zazwyczaj oferty ze skromnym zakresem ubezpieczenia, ze stosunkowo niską sumą ubezpieczenia, ale sprzedawane po przystępnej cenie. Jeśli chcemy ubezpieczyć dziecko na większą sumę ubezpieczenia lub szerszy zakres ubezpieczenia to można wykupić polisę indywidualną, która będzie lepiej dopasowana do potrzeb i możliwości rodziców. Można też przystąpić do grupowej umowy ubezpieczenia szkolnego oraz doubezpieczyć dziecko zawierając odpowiednią polisę indywidualną. Nie ma przeszkód aby dziecko było objęte dwoma albo większą liczbą polis ubezpieczeniowych nawet w takim samym zakresie i na to samo ryzyko. Wypłata świadczenia z ubezpieczenia szkolnego nie wyklucza wypłaty świadczeń z innych umów NNW dzieci i młodzieży szkolnej przy tym samym zdarzeniu.
Suma ubezpieczenia określa maksymalną wysokość ewentualnego świadczenia. Jeśli np. ubezpieczymy dziecko na 10 tysięcy złotych, to wcale nie oznacza, że po wypadku dziecka ubezpieczyciel wypłaci bezwzględnie owe 10 tysięcy. Suma ubezpieczenia oznacza maksymalną wypłatę (np. w razie śmierci dziecka lub uszczerbku na zdrowiu wynoszącym 100%). Jeśli dojdzie tylko do uszczerbku na zdrowiu (uszczerbek na zdrowiu określa lekarz orzecznik) to otrzymamy tylko pewien procent sumy ubezpieczenia. I tak, jeśli po złamaniu nogi lekarz orzeknie 4% uszczerbek na zdrowiu, to przy sumie ubezpieczenia 10 tysięcy, otrzymamy tylko 400 zł świadczenia. Trzeba wiedzieć, że im wyższa suma ubezpieczenia tym więcej wyniesie składka za ubezpieczenie. Jednakże, na ubezpieczeniu dzieci i młodzieży szkolnej nie warto czynić pozornych oszczędności, już na pewno nie powinno się z niego rezygnować. To jednorazowy wydatek rzędu kilkudziesięciu złotych złotych w skali roku na jedno dziecko. Warto przy tym pamiętać, że ubezpieczenie szkolne działa przez cały rok w trybie 7/24, w szkole i także poza szkołą, czyli również w domu, na spacerze, podczas zabawy i na wakacjach.
Na polskim rynku ubezpieczeniowym istnieje szeroka oferta ubezpieczeń dla dzieci i młodzieży szkolnej zawieranych grupowo bądź indywidualnie. Są także oferty skierowane dla przedszkolaków i młodzieży akademickiej. Ubezpieczyciele oferują pakiety ubezpieczeń szkolnych w różnych wariantach, gdzie cena zależy od sumy ubezpieczenia, zakresu ubezpieczeń (nagłe zachorowania i inne zdarzenia) oraz opcji dodatkowych (assistance). Podstawowym przedmiotem ubezpieczenia w ubezpieczeniach szkolnych są następstwa nieszczęśliwych wypadków (NNW) polegające na uszkodzeniu ciała, rozstroju zdrowia lub powodujące śmierć ubezpieczonego. Dodatkowo do pakietu mogą być dodane następstwa innych wypadków, jak: zawał serca, krwotok śródczaszkowy, nowotwór złośliwy, udar mózgu, atak epilepsji, omdlenie o nieustalonej przyczynie, padaczka, sepsa, pogryzienie, ukąszenie, użądlenie, a także wystąpienie innych poważnych zachorowań, których zakres różni się w zależności od warunków ubezpieczenia oferowanych przez każdego z ubezpieczycieli. Patrząc na cenę i porównując oferty ubezpieczycieli należy zwłaszcza zwrócić uwagę na takie elementy pakietu ubezpieczeń dzieci i młodzieży, które wyznaczają zakres realnej ochrony ubezpieczanego jak:
zakres i wysokość świadczeń jednorazowych za zdarzenia nieskutkujące uszczerbkiem na zdrowiu (tj.: skręcania, zwichnięcia czy stłuczenia rąk czy nóg, pogryzienie przez psa czy pokąsanie przez owady i kleszcze),
zakres i wysokość refundacji kosztów leczenia i rehabilitacji po wypadku,
zakres i wysokość świadczeń w przypadku nagłych lub poważnych zachorowań (tutaj ubezpieczyciele stosują różne katalogi chorób, które obejmują ochroną),
pomoc w przypadku hejtu w sieci i inne dodatkowe świadczenia pomocowe – assistance.
Podstawowe informacje o produkcie ubezpieczeniowym powinny być nam udostępnione przez przystąpieniem lub zawarciem umowy ubezpieczenia na tzw. „karcie produktu”, która zawiera skrótowe informacje o przedmiocie i zakresie ubezpieczenia, których rozbudowana wersja zawarta jest obszernym zazwyczaj dokumencie ogólnych warunków ubezpieczenia (o.w.u.), który także powinien zostać nam udostępniony przed zawarciem umowy. Warto tutaj także zwrócić uwagę na wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczycieli stosowane w umowach. Na przykład standardowo ubezpieczyciele wyłączają swoją odpowiedzialność za zdarzenia przy uprawianiu sportów ekstremalnych/niebezpiecznych i zawodowego uprawiania sportu. Jeżeli, na przykład, nasze dziecko otrzymuje stypendium sportowe to następstwa wypadków związane w uprawianym przezeń sportem nie będą pokrywane z polisy ubezpieczenia szkolnego. W takim wypadku trzeba dodatkowo ubezpieczyć dziecko indywidualnie albo grupowo poprzez klub sportowy.
Pojęcie nieszczęśliwego wypadku nie zostało nigdzie zdefiniowane w przepisach polskiego prawa. Każdy ubezpieczyciel tworzy swoją definicję, ale musi być zgodna co najmniej z zasadą swobody umów (art. 3531 k.c.) i definicją zdarzenia losowego (art. 3 pkt 57 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej). Jednak na podstawie istniejących dokumentów ogólnych warunków ubezpieczeń poszczególnych ubezpieczycieli można wnosić, że przez nieszczęśliwy wypadek rozumie się nagłe zdarzenie, wywołane przyczyną zewnętrzną, w następstwie którego ubezpieczony, niezależnie od swej woli, doznał uszczerbku w dobrach osobistych lub majątkowych. Wynika z tego, że nagłe lub poważne zachorowania (takie jak np. choroba nowotworowa lub COVID-19) nie mieszczą się w definicji nieszczęśliwego wypadku i aby uzyskać świadczenie za koszty leczenia lub hospitalizacji z tytułu zachorowania nasz pakiet ubezpieczenia szkolnego musi zawierać element ochrony w razie nagłych/poważnych zachorowań.
Zasadą jest, że zakład ubezpieczeń obowiązany jest wypłacić świadczenie w ciągu 30 dni od zgłoszenia szkody. Termin ten może ulec wydłużeniu tylko w sytuacji, gdy niemożliwe jest wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia. Przy czym w każdym wypadku w tym terminie powinniśmy, po pierwsze otrzymać tzw. bezsporną kwotę świadczenia, a po drugie otrzymać wyjaśnienia jakie okoliczności stanęły na przeszkodzie w zakończeniu procesu likwidacji. W przypadku ubezpieczeń dobrowolnych do jakich należą ubezpieczenia szkolne, zakład ubezpieczeń jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie okoliczności związanych z ustaleniem odpowiedzialności i wysokości szkody było możliwe.
eśli otrzymana kwota świadczenia nie odpowiada naszym zdaniem rozmiarom szkody, warto złożyć reklamację do zakładu ubezpieczeń zawierającą opis naszych zastrzeżeń i oczekiwania co do sposobu likwidacji szkody. Jak wyżej powiedziano, wyczerpanie drogi reklamacyjnej, jest warunkiem podjęcia postępowania interwencyjnego lub polubownego przez Rzecznika Finansowego. Zakład ubezpieczeń ma 30 dni na ustosunkowanie się do reklamacji od dnia jej otrzymania. Przy czym do zachowania tego terminu wystarczy samo wysłanie przez zakład ubezpieczeń odpowiedzi na reklamację.
W szczególnie skomplikowanych przypadkach, uniemożliwiających rozpatrzenie reklamacji i udzielenie odpowiedzi w powyższym terminie, ubezpieczyciel wyjaśnia klientowi przyczynę opóźnienia, wskazuje okoliczności wymagające ustalenia do rozpatrzenia sprawy oraz określa przewidywany termin rozpatrzenia reklamacji i udzielenia odpowiedzi, który nie może przekroczyć 60 dni. Brak odpowiedzi na reklamację w ustawowym terminie, negatywne rozpatrzenie reklamacji lub też niewykonanie czynności wynikających z reklamacji rozpatrzonej zgodnie z wolą klienta otwiera drogę do podjęcia czynności przez Rzecznika Finansowego. W celu szczegółowego zapoznania się z formami pomocy świadczonej przez Rzecznika Finansowego oraz przydatnymi analizami prawnymi zachęcamy do odwiedzenia strony Rzecznika Finansowego https://rf.gov.pl/
Więcej informacji na temat ubezpieczeń dla dzieci i młodzieży szkolnej, obejmujących szczegóły zawierania grupowych ubezpieczeń szkolnych oraz polis indywidualnych można znaleźć w materiale opublikowanym podczas webinarium „Ubezpieczenia dzieci i młodzieży szkolnej: grupowo czy indywidualnie?” przeprowadzonym przez ekspertów Biura Rzecznika Finansowego.
Przypominamy również o publikacji Rzecznika Finansowego dotyczącej ubezpieczeń szkolnych NNW w języku ukraińskim. Materiał został przygotowany w ramach działań prowadzonych pod hasłem #RFdlaUkrainy.
W razie problemów z ubezpieczeniami szkolnymi zachęcamy do kontaktu z ekspertami Biura Rzecznika Finansowego. Kontakt telefoniczny możliwy jest pod numerem telefonu 22 333 73 28. Eksperci dyżurują w poniedziałki od godziny 9.00 do godziny 17.00, od wtorku do piątku w godzinach 9.00 – 14.00. Chcąc uzyskać krótką poradę można również napisać wiadomość na adres e-mail porady@rf.gov.pl.
