Wszyscy konsumenci w Unii Europejskiej, niezależnie od miejsca zamieszkania, powinni mieć zapewniony jednakowy poziom ochrony swoich praw, niestety praktyka pokazuje ogromne nierówności w tym obszarze. Dlatego Rzecznik Finansowy, partner XXX Forum Ekonomicznego w Karpaczu, zaprosił międzynarodowych ekspertów do dyskusji na temat ochrony klientów na europejskim rynku finansowym.
Wśród poruszanych tematów do najważniejszych kwestii należały zagadnienia związane z kredytami frankowymi, nieautoryzowanymi transakcjami płatniczymi oraz ogólnie pojętą ochroną interesów konsumenta.
– Mamy do czynienia z transgranicznym charakterem problemów dotyczących ochrony konsumenta na rynku finansowym zarówno w odniesieniu do usług bankowych, rynku kapitałowego, jak i ubezpieczeniowego. Rozwój technologii wymusza współpracę pomiędzy podmiotami w różnych państwach, nie tylko w Unii Europejskiej, ale też szerzej na poziomie międzynarodowym – zaznaczył prof. Mariusz J. Golecki, Rzecznik Finansowy, wyjaśniając konieczność prowadzenia szerokiego dialogu z ekspertami z różnych krajów.
W zorganizowanych przez Rzecznika Finansowego debatach udział wzięli m.in.: Ger Deering, Rzecznik Finansowy Irlandii, prof. Teresa Rodriguez de les Heras Ballell z Uniwersytetu Karola III W Madrycie, dr Csaba Kandrács, wiceprezes banku centralnego Węgier, prof. Laszlo Kiss z Narodowego Uniwersytetu Służby Publicznej, dr András Pomeisl z Katolickiego Uniwersytetu Petera Pazmanya, prof. Christophe Paulin z Uniwersytetu w Tuluzie, prof. Jacek Jastrzębski, Przewodniczący Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, prof. Piotr Tereszkiewicz z Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. Mariola Lemonnier, prof. Jakub Szczerbowski, dyrektor Wydziału Klienta Rynku Bankowo-Kapitałowego Rzecznika Finansowego oraz Rzecznik Finansowy, prof. Mariusz J. Golecki.
W obronie konsumenta rynku finansowego
Debaty koncentrowały się na zagadnieniach ochrony konsumentów w kontekście produktów i usług finansowych. Sporo uwagi poświęcono współczesnym wyzwaniom unijnego prawa konsumenckiego w świetle Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE).
Poruszono również tematykę kredytów denominowanych i indeksowanych do walut obcych. Mariusz Golecki, Rzecznik Finansowy, zwrócił uwagę, że największe problemy z kredytami frankowymi miały i mają kraje Europy Środkowej, jednak jak pokazuje przykład Hiszpanii, konsumenci w krajach tzw. Starej Unii również mierzą się z tym problemem.
– Te same produkty finansowe mają różną liczbę klauzul abuzywnych w różnych krajach. Bank Światowy wskazał, że ten sam produkt tego samego banku był znacznie bardziej toksyczny na Węgrzech niż w Austrii. Są także różne próby rozwiązania tego problemu – na Węgrzech były próby rozwiązania ustawowego i konwersji. My w Polsce ten etap ominęliśmy – mówił Rzecznik Finansowy.
Wiele emocji wywołała dyskusja dotycząca transakcji nieautoryzowanych, zwłaszcza, że ofiarą cyberprzestępców może paść każdy, niezależnie od szerokości geograficznej. – Nieautoryzowane transakcje to obecnie jedno z największych zagrożeń związanych z tzw. bankowością elektroniczną. Rozwój i dostępność technologii, a także w ostatnim czasie epidemia COVID-19 spotęgowały wzrost działalności przestępczej, skutkującej kradzieżą środków z kont bankowych. Zwracają się do nas poszkodowani, którzy w ten sposób utracili niekiedy oszczędności całego życia – podkreślał w debacie Mariusz Golecki.
Szansa na ponadnarodowe partnerstwo
XXX Forum Ekonomiczne było też doskonałą okazją do zacieśniania współpracy między Rzecznikami Finansowi Polski – prof. Mariuszem Goleckim oraz Irlandii – Gerem Deeringiem, którzy zadeklarowali wspólne działania w celu wzmocnienia ochrony konsumentów z obu krajów na rynkach finansowych.
– Istotne jest dla nas, aby zarówno Polacy, jak i Irlandczycy mogli swobodnie przemieszczać się pomiędzy krajami. Tak w Irlandii, jak i w Polsce, a w zasadzie w całej Europie, na klientów instytucji finansowych czai się coraz więcej pułapek. Umowy ubezpieczeniowe i kredytowe są skomplikowane, drobnym drukiem pojawia się coraz więcej zapisów, które mogą wpędzić klientów w kłopoty na wiele lat– podkreślił Ger Deering. Rzecznik Finansowy Irlandii zwrócił także uwagę na konieczność egzekwowania prawa do irlandzkiej emerytury dla Polaków powracających do ojczyzny po kilkunastu latach pracy w Irlandii.
Jak zaznaczył Mariusz J. Golecki, współpraca z irlandzkim rzecznikiem jest dla Polski szczególnie istotna. Ger Deering jest przewodniczącym INFO Network, czyli sieci podmiotów i organizacji zajmujących się rozwiązywaniem sporów między konsumentami a instytucjami finansowymi na wielu światowych rynkach.
Polski Rzecznik zapowiedział, że zamierza aktywnie włączać się w działalność w skali europejskiej – na forum organizacji FIN-NET, w której prace również zaangażowany jest Rzecznik Finansowy Irlandii
Panele dyskusyjne zorganizowane przez Rzecznika Finansowego w ramach XXX Forum Ekonomicznego w Karpaczu:
- Kredyty frankowe dziś i jutro w kontekście europejskim
- Transakcje nieautoryzowane jako przykład współczesnych zagrożeń dla bezpieczeństwa klienta na rynku finansowym
- Ochrona konsumenta na rynku finansowym w perspektywie europejskiej
Poza panelami zorganizowanymi przez Rzecznika Finansowego, prof. Mariusz J. Golecki przyjął także zaproszenie do udziału w panelu w ramach programu Europa Przyszłości, podczas którego zaproszeni goście starali się odpowiedzieć na pytanie „Czy liberalny kapitalizm potrzebuje konserwatywnych wartości?”. W dyskusji prowadzonej przez posła Pawła Poncyliusza udział wzięli także ks. prof. Stanisław Dziekoński, poseł Bartłomiej Wróblewski oraz poseł Władysław Kosiniak Kamysz.
– Wolność gospodarcza i innowacyjność często idą w parze z daleko idącą ochroną konsumenta, również na rynku finansowym. To właśnie na wysokorozwiniętych, liberalnych rynkach, np. brytyjskim czy amerykańskim instytucja Rzecznika Finansowego cieszy się dużą niezależnością i pełni ważną rolę w całym systemie, szczególnie po tzw. kryzysie Lehman Brothers w 2008 r. – mówił Golecki.
Zdaniem Goleckiego twórcy zjednoczonej Europy, tacy jak Konrad Adenauer, Robert Schuman, Joseph Bech byli politykami stricte konserwatywnymi, dla których wolność była równie ważna jak normy współżycia społecznego i ponadczasowe zasady, którymi europejska wspólnota powinna się kierować.
Zapraszamy do obejrzenia, krótkiego podsumowania filmowego:
