Ubezpieczenia dla motocyklistów

a) Obowiązkowe ubezpieczenie OC motocykla (OC ppm)

Posiadacz motocykla jest zobowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych (dalej: OC ppm). Ubezpieczenie OC ppm jest ubezpieczeniem obowiązkowym, co oznacza, że jego zakres został określony przepisami prawa[1]. Ubezpieczeniem OC ppm jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu[2]. Jeśli motocyklista spowoduje wypadek, ubezpieczyciel wypłaca osobom poszkodowanym należne odszkodowanie – np. odszkodowanie z tytułu kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, odszkodowanie z tytułu kosztów leczenia lub zadośćuczynienie za krzywdę niematerialną.

Należy pamiętać, że motocykl musi być objęty ubezpieczeniem OC ppm przez cały rok, bez względu na to czy jest faktycznie używany, zatem również w sezonie zimowym, nawet jeśli pozostaje w garażu. Co do zasady umowę ubezpieczenia OC ppm zawiera się na okres 12 miesięcy. Okres ubezpieczenia kończy się z upływem dnia poprzedzającego początkowy dzień okresu ubezpieczenia.[3]

Zawarcie ubezpieczenia krótszego niż 12 miesięcy, czyli tzw. „umowę ubezpieczenia krótkoterminowego” można zawrzeć tylko wyjątkowo, w wyraźnie wymienionych przypadkach wskazanych w art. 27 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. W odniesieniu do motocykli będą to w szczególności przypadki pojazdów zarejestrowanych czasowo, pojazdów historycznych, czy pojazdów do jazd testowych.

W przypadku braku zawarcia OC ppm Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (dalej „UFG”) nakłada na posiadacza pojazdu opłatę (karę). Wysokość opłat za brak OC ppm jest określana jako odpowiedni procent minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku – wobec tego wysokość opłat w każdym roku jest inna i w ostatnich latach sukcesywnie wzrastała. Kary za brak OC motocykla są niższe niż w przypadku samochodów osobowych i w 2025 r. wynoszą:

– 310 zł za brak OC od 1 do 3 dni,

– 780 zł za brak OC od 4 do 14 dni,

– 1 560 zł za brak OC powyżej 14 dni.

Na forach internetowych stosunkowo często pojawiają się „porady” jak przerobić motocykl, żeby był mocniejszy przykładowo motocykl zarejestrowany jest pierwotnie na 125 cm³ a zostanie przerobiony (zwykle poprzez przekładkę silnika wraz z modyfikacją elektroniczną) np. na 250 cm³ gdzie wymagane jest już prawo jazdy kategorii A. Przypominamy w tym miejscu, iż kategoria B pozwala na prowadzenie jedynie motocykli o pojemności silnika do 125 cm³ oraz mocy maksymalnej 11 kW (około 15 KM). Dodatkowo, stosunek mocy do masy nie może przekraczać 0,1 kW/kg. Posiadacze prawa jazdy kategorii B, chcący korzystać z motocykli muszą też mieć co najmniej 21 lat oraz 3 lata doświadczenia w prowadzeniu samochodu, aby móc legalnie jeździć na motocyklach. Taka „przeróbka” a następnie korzystanie z takiego przerobionego motocykla przez Osobę posiadającą prawo jazdy kategorii B (a nie posiadającej kategorii A) może, w kontekście ubezpieczeniowym prowadzić do bardzo poważnych kłopotów. W świetle bowiem przepisów ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych w przypadku wyrządzenia szkód przez taką Osobę będzie przysługiwało roszczenie zwrotne wobec sprawcy wypadku. Zgodnie bowiem z przepisami w takich przypadkach zakładowi ubezpieczeń przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący m.in. nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z pewnymi wyjątkami. Brak odpowiedniej kategorii prawa jazdy będzie więc traktowany jako brak wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznymi w takich sytuacjach zakład ubezpieczeń, co prawda wypłaci poszkodowanym świadczenia z ubezpieczenia OC ppm motocyklisty, ale następnie zwróci się do niego z roszczeniem regresowym (zwrotnym) do takiego motocyklisty, co może okazać się okazać dla niego przy poważniejszych szkodach katastrofą finansową. Z tych względów wsiadając na motocykl musimy mieć pewność, że posiadamy wymagane uprawnienia (tu właściwą kategorię prawa jazdy) aby nim się poruszać nie narażając się na odpowiedzialność finansową w razie wypadku.

b) Ubezpieczenia dobrowolne dla motocyklistów

Zakłady ubezpieczeń oferują motocyklistom również szereg ubezpieczeń dobrowolnych. Ich dokładny zakres zależy od treści ogólnych warunków ubezpieczenia („OWU”), mających zastosowanie do danej umowy.

Autocasco (AC) jest ubezpieczeniem pojazdu – tu motocykla, którego zakres ochrony obejmuje ryzyka wypadkowo-kolizyjne (czyli szkody własne na pojeździe w wyniku kolizji z innymi pojazdami, przedmiotami lub zwierzętami), ryzyka uszkodzenia lub utraty pojazdu wskutek zdarzeń losowych, np. wywołanych czynnikami atmosferycznymi oraz ryzyka kradzieżowe pojazdu, a także akty wandalizmu. W zakres samego autocasco nie wchodzi ubezpieczenie odzieży lub kasku, dlatego warto poszukać pakietu obejmującego ochroną również te przedmioty.

Wracając do wyżej omówionych „przeróbek” motocykli przy ubezpieczeniu AC motocykli warto wiedzieć, że ich ewentualne dokonanie może mieć poważne znaczenie dla wypłaty odszkodowania. Aby uniknąć problemów z odszkodowaniem w razie wypadku należy fakt takich ewentualnych modyfikacji w motocyklu zgłosić ubezpieczycielowi i odpowiednio aneksować umowę.

W przypadku kolejnego ważnego dla motocyklistów ubezpieczenia Assistance, podobnie jak w przypadku ubezpieczenia AC przy zawarciu polisy warto zweryfikować w szczególności zakres terytorialny ubezpieczenia, w tym w szczególności do jakiej odległości od miejsca zamieszkania będą pokrywane koszty holowania po wypadku lub awarii i czy ubezpieczenie działa tylko w kraju, czy również za granicą.

NNW (kierowcy i pasażera)

Ze względu na wysoka wypadkowość motocyklistów szczególnej uwadze polecamy kolejne dobrowolne ubezpieczenie Następstw Nieszczęśliwych Wypadków („NNW”) kierowcy i pasażerów. Ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków jest dodatkowym ubezpieczeniem osobowym, obejmującym ochroną życie i zdrowie ubezpieczonego. Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w przypadku zajścia nieszczęśliwego wypadku, w wyniku którego poszkodowany doznał uszczerbku na zdrowiu, rozstroju zdrowia lub zmarł. W przypadku śmierci ubezpieczonego świadczenie jest wypłacane na rzecz uposażonego. Przy wyborze polisy NNW należy zadbać o odpowiednio wysoką sumę ubezpieczenia, która ma wpływ na wysokość możliwego świadczenia w wyniku wypadku. Warto też wybierać te ubezpieczenia, które oferują dodatkowo pokrycie kosztów hospitalizacji i rehabilitacji.

Ubezpieczyciele zwykle oferują NNW jako oddzielną polisę lub składową pakietu ubezpieczeniowego np.  turystycznego lub komunikacyjnego. Także umowy ubezpieczenia na życie mogą posiadać opcje ubezpieczenia NNW. Warto pamiętać, że możliwe jest zawarcie więcej niż jednego ubezpieczenia NNW i otrzymanie świadczenia z każdej z takich umów. Świadczenie z NNW będzie szczególnie istotne, jeśli w danej sytuacji poszkodowany nie ma możliwości dochodzenia roszczeń z ubezpieczenia OC sprawcy.

[1] Zakres OC ppm określa ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 367), dalej zwana „ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych”

[2] Art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych.

[3] Art. 26 ust. 1 i 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych.

a) OC ppm

Planując podróż motocyklem za granicę należy po pierwsze sprawdzić czy polisa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych (OC ppm) będzie obowiązywać także w kraju docelowym naszej podróży, a także w tych krajach, przez które będziemy podróżować. Ubezpieczenie OC ppm wykupione u ubezpieczyciela działającego w Polsce chroni nas także za granicą, ale nie wszędzie, lecz tylko w krajach należących do europejskiego Systemu Zielonej Karty. System Zielonej Karty obowiązuje we wszystkich krajach Unii Europejskiej, w Islandii, Norwegii, Szwajcarii oraz Wielkiej Brytanii, a ponadto w Andorze, Bośni i Hercegowinie, Czarnogórze oraz Serbii. Zapewnia on, że ubezpieczenie OC ppm zawarte w jednym kraju obowiązuje także na terytorium krajów należących do tego Systemu dzięki czemu zmotoryzowani nie są zmuszeni do nabywania ubezpieczenia OC ppm w krajach przez nich odwiedzanych. Jednakże, w przypadku wyjazdu do niektórych krajów europejskich – Albania, Macedonia Północna, Mołdawia lub Ukraina – wymagana jest tzw. „Zielona Karta”. Jeśli jej już nie mamy dołączonej do ubezpieczenia OC ppm, możemy w razie potrzeby wykupić ją u naszego ubezpieczyciela. W przypadku podróży do kraju, gdzie System Zielonej Karty nie działa (np. na Białoruś lub do Rosji) będziemy musieli wykupić ubezpieczenie graniczne, które można nabyć w momencie przekraczania granicy, przy odprawie celnej.

b) AC i pozostałe ubezpieczenia dobrowolne

W przypadku ubezpieczenia auto casco dla motocykli przy wyjazdach za granicę też warto sprawdzić, czy posiadana przez nas polisa będzie działać również w krajach naszej podróży zagranicznej. Ubezpieczyciele auto casco dosyć często stosują bowiem ograniczenia terytorialne na całość lub niektóre elementy świadczonej przez nich ochrony. Dotyczyć to może limitów na holowanie pojazdu lub też ryzyka jego kradzieży. U niektórych ubezpieczycieli można dopłacić do ubezpieczenia auto casco i rozszerzyć je na terytoria krajów, które standardowo są wyłączone z ochrony za granicą.

Więcej porad dla wyjeżdżających za granicę pojazdami mechanicznymi można znaleźć w broszurze Rzecznika Finansowego: https://rf.gov.pl/poradnik-dla-podrozujacych-samochodem-za-granice/.

Przy wyjeździe za granicę nie powinniśmy zapominać o wykupieniu innych ubezpieczeń, które pomagają nam zabezpieczyć się przed finansowymi konsekwencjami innych, niefortunnych zdarzeń niezwiązanych bezpośrednio z podróżą motocyklem. Pakiet ubezpieczeń turystycznych dla siebie i innych uczestników podróży obejmujący w szczególności ubezpieczenia kosztów leczenia za granicą można nabyć nawet w przeddzień wyjazdu, a oferta jest na tyle szeroka, że pozwala na dobre dopasowanie do naszych potrzeb. Więcej informacji o ubezpieczeniach podróżnych można znaleźć na stronie RF: https://rf.gov.pl/edukacja/baza-wiedzy/najczestsze-pytania-i-odpowiedzi-faq/ubezpieczenie-turystyczne-w-pytaniach-i-odpowiedziach/

W ubezpieczeniach podróży zagranicznych ochroną ubezpieczeniową odnoszącą się do kosztów leczenia, ratownictwa, transportu, ubezpieczenia pomocy w podróży czy ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków obejmuje się zazwyczaj jedynie amatorskie uprawianie sportów, a spod zakresu ochrony wyłączone są najczęściej te, które zostały wymienione w O.W.U. jako sporty wysokiego ryzyka czy też sporty ekstremalne. Jazda na motocyklu po drogach publicznych nie jest przez ubezpieczycieli kwalifikowana jako sport wysokiego ryzyka. Wykupienie polisy ubezpieczenia podróżnego w celu podróżowania motocyklem nie wymaga więc wybierania dodatkowej opcji ubezpieczenia sportów wysokiego ryzyka (ekstremalnych) i ponoszenia dodatkowych kosztów ubezpieczenia. Jednakże większość ubezpieczycieli traktuje sporty motocyklowe, czyli wyścigi czy rywalizację na motocyklach, jazdę offshore, motocross czy enduro, jako sporty wysokiego ryzyka. W przypadku uprawiania takich aktywności na motocyklach należy rozważyć rozszerzanie polisy ubezpieczenia podróżnego lub NNW o dodatkowo płatną opcję dla sportów wysokiego ryzyka.

Pierwszą czynnością, o której warto pamiętać po zaistnieniu zdarzenia jest jego udokumentowanie, o ile poszkodowany jest w stanie tego samodzielnie dokonać. W tym celu należycie wezwać policję lub spisać oświadczenie z drugim uczestnikiem kolizji. Pomocne jest także wykonanie zdjęć z miejsca zdarzenia, obejmujących również uszkodzenia pojazdu, w szczególności, gdy do zdarzenia doszło bez udziału innego użytkownika ruchu drogowego.

Analogicznie jak w przypadku samochodów, jeśli do uszkodzenia motocykla dojdzie z winy innego uczestnika ruchu drogowego, przysługują Ci roszczenia o:

– zwrot kosztów naprawy pojazdu, jeśli naprawa nie przekracza wartości pojazdu (jeśli jednak doszło do szkody całkowitej przysługuje Ci odszkodowanie za uszkodzony pojazd, stanowiące różnicę między wartością rynkową pojazdu sprzed szkody a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym),

– zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego na czas naprawy pojazdu bądź w okresie niezbędnym na zakup nowego pojazdu w przypadku szkody całkowitej – jeśli nie mogłeś korzystać z innego pojazdu,

– zwrot kosztów holowania,

– zwrot kosztów parkowania uszkodzonego pojazdu.

Jeśli dojdzie do wypadku z udziałem motocyklisty podczas podróży zagranicznej dobrze jest gdy, uczestnicy zdarzenia wspólnie spiszą zgłoszenie szkody. Można przy tym posłużyć się formularzem Wspólnego Oświadczenia o Zdarzeniu Drogowym. Jest to uniwersalny formularz, posiadający wiele wersji językowych, opracowany i honorowany powszechnie przez europejskich ubezpieczycieli, z którego pomocą uczestnicy kolizji mogą przedstawić okoliczności i potwierdzić je własnoręcznymi podpisami. Dobrze jest wydrukować ten formularz przed podróżą i zabrać ze sobą na wszelki wypadek, gdyż może być przydatny nie tylko wtedy, gdy będziemy sprawcami kolizji, ale także wtedy, gdy będziemy poszkodowanymi i nie tylko za granicą, ale także w Polsce.

Bardzo często zniszczeniu ulega dodatkowe mienie motocyklisty, tj. kask, kurtka, spodnie, rękawice, bagaż czy telefon. Takie szkody również powinny zostać naprawione przez sprawcę zdarzenia lub jego ubezpieczyciela. Zwróć szczególną uwagę na odzież i kask. Ich podstawową funkcją jest zapewnienie ochrony i bezpieczeństwa motocyklisty. Zatem nawet jeśli wydaje się na pierwszy rzut oka, że nadal możesz z nich korzystać, to i tak sprawdź czy nadal mogą spełniać funkcję ochronną. Najczęściej ich udział w wypadku oznacza utratę funkcji zabezpieczenia, co uzasadnia roszczenie o zwrot ich wartości. Sama ich naprawa przywracająca efekt wizualny nie jest wystarczająca.

Natomiast w przypadku umowy Autocasco to treść umowy, w szczególności OWU określa jakie roszczenia i w jakiej wysokości mogą zostać Ci wypłacone. Z tego względu niezwykle istotne jest dokładne zapoznanie się z treścią OWU przed zdecydowaniem się za zakup ubezpieczenia, w szczególności pod kątem wariantu ubezpieczenia, sposobu ustalenia odszkodowania a także przypadków wyłączenia albo ograniczenia odpowiedzialności ubezpieczyciela.

Niestety, udział motocyklisty w wypadku jak pokazują statystyki często kończy się dotkliwymi obrażeniami ciała. Wśród przysługujących Ci roszczeń względem sprawcy zdarzenia i jego ubezpieczyciela można wyróżnić:

– zadośćuczynienie za doznany uszczerbek na zdrowiu i krzywdę,

– odszkodowanie z tytułu kosztów leczenia, rehabilitacji, zakupu leków czy opieki osób trzecich,

– odszkodowanie za utracony zarobek,

Natomiast jeśli doszło do wypadku ze skutkiem śmiertelnym, najbliżsi członkowie rodziny mogą ubiegać się o zadośćuczynienie za śmierć, odszkodowanie z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej, zasądzenie renty czy pokrycia kosztów pogrzebu i budowy nagrobka.

Wskazane powyżej roszczenia pojawiają się najczęściej. Trzeba mieć także na uwadze, że samo wystąpienie zdarzenia nie przesądza automatycznie o możliwości skutecznego ich dochodzenia. Więcej na temat przysługujących świadczeń w przypadku szkód osobowych Poszkodowani w wypadkach drogowych i ich bliscy – Rzecznik Finansowy

Obok tych roszczeń możesz otrzymać świadczenia z tytułu ubezpieczenia NNW lub ubezpieczenia na życie, jeśli w dacie wypadku miałeś wykupione takie ubezpieczenie.