Rzecznik Finansowy wspiera klientów podmiotów rynku finansowego na wiele sposobów. Oferuje możliwość przeprowadzenia tzw. postępowań interwencyjnych lub polubownych. Przy czym – zgodnie z przepisami* – warunkiem ich rozpoczęcia jest odrzucenie przez instytucję finansową reklamacji złożonej przez klienta. Możliwe jest też wydanie tzw. istotnego poglądu na etapie sporu sądowego, czyli np. po złożeniu pozwu przez kredytobiorcę.
Oznacza to, że eksperci Rzecznika Finansowego mogą analizować umowy tylko tych osób, które złożyły reklamację do banku i otrzymały negatywną odpowiedź, a następnie złożyły wniosek o postępowanie interwencyjne lub polubowne. Umowa jest też analizowana na etapie przygotowywania istotnego poglądu w sprawie.
W samodzielnej analizie umowy można wykorzystać Raport Rzecznika Finansowego. Wskazuje on postanowienia, które można uznać za niedozwolone. Jest on dostępny pod linkiem.
Rzecznik Finansowy przygotował też specjalną “Mapę klauzul” czyli zestawienie klauzul niedozwolonych stosowanych przez banki w umowach kredytów „walutowych”. Zawiera ona jasną wskazówkę, które postanowienia mogą być uznane za niedozwolone i jakie są możliwe roszczenia klientów.
Można też skorzystać z bezpłatnego wsparcia:
- miejskich lub powiatowych Rzeczników Konsumentów (wyszukiwarka jest dostępna pod adresem: https://www.uokik.gov.pl/pomoc.php)
- punktów darmowej pomocy prawnej (https://darmowapomocprawna.ms.gov.pl/)
Można też zaangażować profesjonalnego pełnomocnika. Przy czym Rzecznik Finansowy przestrzega przed pochopnym podpisywaniem długoterminowych umów na usługę prawnika. Należy wcześniej przeanalizować jej warunki i precyzyjnie określić wszystkie możliwe koszty. Warto też poznać oferty kilku podmiotów.
Po wyczerpaniu trybu reklamacyjnego klient podmiotu rynku finansowego może złożyć do Rzecznika Finansowego, dwa rodzaje wniosków.
Wniosek o tzw. postępowanie interwencyjne. Dopiero na tym etapie eksperci Rzecznika Finansowego analizują umowy i oceniają ich postanowienia pod kątem abuzywności. W okresie do 2 miesięcy od otrzymania takiego wniosku prześlemy do instytucji finansowej pierwsze wystąpienie. Otrzymają Państwo jego kopię. Całe postępowanie trwa najczęściej około 3 do 12 miesięcy. Zależy to złożoności sprawy i liczby wystąpień w danej sprawie Rzecznika Finansowego, W ramach postępowania interwencyjnego eksperci przygotowują argumentację, która ma na celu przekonanie instytucji finansowej do zmiany stanowiska. Rzecznik Finansowy nie ma jednak możliwości wydania decyzji wiążącej podmiot rynku finansowego. To oznacza, że podmiot rynku finansowego może nie zmieć stanowiska. Wówczas przygotowywane jest tzw. pismo kończące. Zawiera ono argumenty, które mogą być przydatne przy podejmowaniu decyzji co do dalszych działań. Na tej podstawie można zdecydować o podjęciu próby ugodowego rozwiązania sporu np. w postępowaniu polubownym przy Rzeczniku Finansowym. Można też próbować rozstrzygnąć spór w postępowaniu cywilnym przed sądem powszechnym.
Wniosek o postępowanie polubowne. Po otrzymaniu wniosku zostanie on przekazany do analizy. Jeśli będą występowały braki formalne, wezwiemy do ich uzupełnienia. Gromadzimy też stanowiska stron sporu. Ten etap trwa około 3 miesięcy. Całe postępowanie prowadzone przez imiennie wyznaczoną osobę trwa – w zależności od złożoności sprawy i liczby kontaktów ze stronami – około 3 do 18 miesięcy. Przypominamy, że celem postępowania polubownego jest osiągnięcie ugody, a to oznacza wzajemne ustępstwa obu stron. W tym postępowaniu Rzecznik Finansowy nie reprezentuje żadnej ze stron, jest bezstronny i niezależny.
Z kolei jeśli klient zdecyduje się na złożenie pozwu w sądzie lub został pozwany przez instytucję finansową, może złożyć wniosek o wydanie tzw. istotnego poglądu w sprawie.
Istotny pogląd jest wydawany dopiero na etapie sporu sądowego. To oznacza, że najlepiej złożyć taki wniosek kiedy złożyliśmy już pozew i dostaliśmy odpowiedź na pozew. Na tej podstawie Rzecznik Finansowy może przedstawić istotny pogląd. W przypadku wniosku o wydanie istotnego poglądu istotne jest wskazanie terminu rozprawy. Jeśli w momencie przesyłania wniosku nie jest ona znany, prosimy o dosłanie tej informacji na adres biuro@rf.gov.pl Istotny pogląd zostanie przesłany bezpośrednio do sądu w oczekiwanym terminie. Przypominamy, że Rzecznik Finansowy formułuje istotny pogląd tylko wtedy gdy uzna, że może on być korzystny dla klienta. Istotny pogląd jest materiałem opiniodawczym o charakterze pomocniczym. To oznacza, że nie jest on dla sądu wiążący.
Wzory wniosków można znaleźć na stronie Rzecznika Finansowego.
Przypominamy, że Rzecznik Finansowy nie pobiera żadnych opłat za przeprowadzenie postępowania interwencyjnego lub wydanie istotnego poglądu. Tylko w przypadku postępowania polubownego należy uiścić 50 zł opłaty.
* Rzecznik Finansowy jest organem działającym na podstawie oraz w ramach przepisów ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym (Dz. U. z 2018 r., poz. 2038 ze zm., dalej: ustawa o Rzeczniku Finansowym). Zgodnie z Art.17.1. Do zadań Rzecznika należy podejmowanie działań w zakresie ochrony klientów podmiotów rynku finansowego, których interesy reprezentuje, a w szczególności: 1) rozpatrywanie wniosków w indywidualnych sprawach, wniesionych na skutek nieuwzględnienia roszczeń klienta przez podmiot rynku finansowego w trybie rozpatrywania reklamacji;