Rzecznik Finansowy realizując swoje ustawowe kompetencje złożył do Sądu Najwyższego dwie kolejne skargi nadzwyczajne. Dotyczą one spraw, w których zdaniem Rzecznika doszło do rażącego naruszenia interesów klientów podmiotów rynku finansowego.
Pierwsza ze spraw dotyczy klienta, który zawarł z mBankiem S.A. umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych „Multiplan” waloryzowany kursem CHF, na mocy której bank miał udostępnić klientowi kwotę 740 tys. zł. W związku z niewykonaniem zobowiązania przez pozwanego klienta, bank wypowiedział mu umowę kredytu, po czym pozwem z marca 2018 r. wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem zaocznym zasądził od klienta na rzecz mBank S.A. kwotę blisko 1 mln zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie i zwrotu kosztów procesu. Pozwany nie zaskarżył skutecznie wydanego wyroku.
Zgodnie z umową zarówno wypłata kredytu, jak i jego spłata miała następować w złotych, a zabezpieczeniem kredytu była hipoteka ustanowiona w polskich złotych. Umowa została zawarta na wzorcu stosowanym przez bank i oprócz kwoty kredytu, okresu kredytowania oraz prowizji nie podlegała negocjacji. Ani w umowie, ani w innych dokumentach nie zawarto postanowień odnoszących się do sposobu ustalania miernika wartości, na podstawie którego bank określał wysokość kursu kupna oraz sprzedaży waluty obcej.
W drugiej sprawie klientka zawarła umowę z Deutsche Bank PBC S.A., zgodnie z którą kwota kredytu była wypłacona w złotych. Do przeliczenia kwoty kredytu na złote Bank zastosował kurs kupna CHF opublikowany w „Tabeli kursów mieszkaniowych i konsolidacyjnych w walutach obcych Deutsche Bank PBC S.A.”, obowiązujący w banku w dniu wypłaty kwoty kredytu lub jego transzy. Spłata kredytu miała następować poprzez obciążanie na rzecz banku rachunku bankowego kredytobiorcy kwotą w złotych stanowiącą równowartość bieżącej raty w CHF.
W lipcu 2016 r. Deutsche Bank Polska S.A. wniósł o zasądzenie na jego rzecz ponad 250 tys. CHF, tj. przeszło 1 mln zł. Wyrokiem zaocznym z września 2017 roku Sąd Okręgowy w Warszawie uwzględnił powództwo w całości i zasądził żądaną kwotę.
W obu opisywanych przypadkach umowa kredytu została zawarta przez strony według standardowego wzorca umownego, stosowanego przez bank, bez jakiegokolwiek wpływu kredytobiorców na jego treść. Klauzule waloryzacyjne zastosowane w treści umowy przez banki, uznane zostały przez sądy powszechne za klauzule niedozwolone. Dotyczy to klauzul abuzywnych umożliwiających bankowi przeliczenie kwoty kredytu oraz poszczególnych rat z franków szwajcarskich na złote, według kursów ustalanych arbitralnie przez bank.
Jak pomaga Rzecznik Finansowy
Więcej na temat działalności Rzecznika Finansowego znajdziesz na: https://rf.gov.pl/
Wzory dokumentów potrzebnych do: wydania istotnego poglądu, wstąpienia Rzecznika Finansowego do toczącego się postępowania sądowego lub wytoczenia powództwa przez Rzecznika Finansowego znajdziesz na: https://rf.gov.pl/wzory-wnioskow/