Dziś (15 czerwca 2023 r.) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał wyrok w sprawie C-520/21, w którym odpowiedział na pytania prejudycjalne zadane przez Sąd Rejonowy dla Warszawy–Śródmieścia pod sygn. akt. I C 1297/21.
Pytania dotyczyły tego, czy bankowi lub konsumentowi przysługuje wynagrodzenie za korzystanie z kapitału po uznaniu umowy kredytu za nieważną, ze względu na nieuczciwe warunki umowne. Pełna treść pytań zadanych przez polski sąd poprzednim komunikacie Rzecznika Finansowego.
Komentarz Rzecznika Finansowego
Dzisiejszy wyrok TSUE to kolejny, niezwykle istotny etap w wieloletniej batalii o sprawiedliwość, jaką frankowicze musieli stoczyć z bankami, oferującymi toksyczne kredyty – mówi dr Bohdan Pretkiel, Rzecznik Finansowy. Nie ma już żadnych wątpliwości, że kredytobiorcy mają prawo domagać się od banków wynagrodzenia za bezprawne korzystanie z kapitału. Chciałem serdecznie podziękować wszystkim osobom i podmiotom zaangażowanym w tą sprawę. Szczególne podziękowania należą się jednak Panu Arkadiuszowi Szcześniakowi, prezesowi Stowarzyszenia Stop Bankowemu Bezprawiu, który zainicjował postępowanie zakończone dzisiejszym wyrokiem. Bez jego konsekwentnej i nieustępliwej postawy nie byłoby dzisiejszego orzeczenia. Należy jednak pamiętać, że żadne pieniądze nie są w stanie zrekompensować wielu ludzkich tragedii, ogromu bólu i cierpienia, które stały za nieuczciwymi kredytami. To także niezwykle ważna lekcja dla wszystkich instytucji finansowych, które powinny konstruować produkty finansowe tak, żeby były wolne od nieuczciwych i bezprawnych postanowień, zamiast kierować się wyłącznie chęcią zysku.
Wyrok TSUE
Dzisiejsze stanowisko jest zasadniczo zbieżne z dotychczasowym stanowiskiem Rzecznika Finansowego o braku dopuszczalności żądania przez bank od konsumenta wynagrodzenia za korzystanie z kapitału na podstawie dyrektywy 93/13/EWG. Jednocześnie TSUE wskazał, że prawo Unii Europejskiej nie stoi na przeszkodzie analogicznemu żądaniu konsumenta wobec banku.
Znaczenie wyroku TSUE
Wyrok TSUE ma kluczowe znaczenie dla tysięcy polskich frankowiczów. Stanowi wyraźny sygnał dla polskich sądów w jakim kierunku powinna zmierzać praktyka orzecznicza w zakresie wzajemnych rozliczeń stron przy uznaniu umowy kredytu za nieważną.
Dotychczasowe działania Rzecznika Finansowego
Rzecznik Finansowy aktywnie uczestniczył w postępowaniu przed TSUE przedstawiając swoje stanowisko na etapie pisemnym oraz na rozprawie 12 października 2022 r.
Zdaniem Rzecznika Finansowego:
• po uznaniu umowy kredytu za nieważną, żądanie przez bank wynagrodzenia za korzystanie z kapitału jest sprzeczne z celami dyrektywy 93/13/EWG i udzielonej konsumentowi na jej podstawie ochrony oraz nie znajduje oparcia w prawie krajowym;
• przepisy dyrektywy 93/13/EWG nie stoją na przeszkodzie możliwości żądania przez konsumenta takiego roszczenia od banku – jednak kwestia ta pozostaje do oceny sądu krajowego.
Więcej na temat stanowiska Rzecznika Finansowego w poprzednim komunikacie.
Do stanowiska Rzecznika Finansowego przychylił się Rzecznik Generalny TSUE w opinii wydanej w tej sprawie 16 lutego 2023 r.
Rzecznik Finansowy swoje stanowisko przedstawił nie tylko przed TSUE. Rzecznik regularnie wspiera konsumentów przedstawiając istotne poglądy w postępowaniach sądowych, w których podkreśla brak możliwości domagania się przez banki wynagrodzenia za korzystanie z kapitału.